Bezpieczeństwo na stoku. Najważniejsze zasady!

Przygotowanie do sezonu narciarskiego zaczyna się na długo, zanim ruszysz na wyciąg z nartami w ręku. Aby cieszyć się aktywnym wypoczynkiem bez kontuzji, ważne jest, żeby zadbać o kilka kluczowych kwestii.

1. Zadbaj o kondycję fizyczną

Snowboard i narty to sport, który wymaga siły, równowagi i koordynacji. Dlatego o przygotowania fizyczne najlepiej zadbać co najmniej na kilka tygodni przed planowanym wyjazdem w góry.

Ćwiczenia powinny dotyczyć:

• Wzmacniania mięśni nóg i pośladków. Dobrze sprawdzą się np. przysiady lub wykroki.
• Rozciągania całego ciała.
• Mobilizacji stawów.
• Treningu równowagi i stabilizacji np. ćwiczenia z piłką.
• Regularnej aktywności kardio, która poprawi wydolność oddechową.

2. Sprawdź stan techniczny swojego sprzętu narciarskiego

Przed rozpoczęciem każdego sezonu warto sprawdzić cały sprzęt, z którego masz zamiar korzystać na wyjeździe.

Narty obejrzyj pod kątem pęknięć, rozwarstwień czy uszkodzeń krawędzi i ślizgów. Usuń brud i stare smarowania. Ważna jest również ostrość krawędzi. Stan krawędzi i ślizgów wpływa na kontrolę prędkości i stabilność podczas jazdy.

Wiązania nie mogą być uszkodzone, a mechanizmy zapinania powinny działać prawidłowo. Zweryfikuj czy ustawienia wiązań są dopasowane do Twojej wagi, wzrostu i umiejętności.

Sprawdź, czy skorupa butów narciarskich nie jest pęknięta ani uszkodzona. Przyjrzyj się klamrom, rzepom i paskom. Wkładki wypierz i wysusz.

Kijki i kask również obejrzyj pod kątem uszkodzeń, pęknięć i sprawności. W razie potrzeby skorzystaj z usług profesjonalnego serwisu narciarskiego. Specjaliści naprawią ubytki, naostrzą krawędzie nart oraz wyregulują wiązania.

3. Zaplanuj bezpieczny start sezonu

Nie zaczynaj od najtrudniejszych tras zjazdowych i szaleństwa na stoku. Pierwsze dni poświęć na spokojne zjazdy, żeby przypomnieć sobie techniki. W tym czasie mięśnie przyzwyczają się do wysiłku, a Ty zyskasz pewność siebie w zjeżdżaniu.

Jeżeli jeszcze nie masz wybranego kierunku, to sprawdź najciekawsze miejsca w Polsce i Europie. 

Więcej na ten temat dowiesz się z artykułu Gdzie na narty? Przygotuj się z nami na sezon.

Międzynarodowa Federacja Narciarska (FIS) opracowała uniwersalne zasady bezpieczeństwa na nartach, które obowiązują na całym świecie. Jest to tzw. dekalog narciarza FIS, który określa reguły bezpiecznego poruszania się na stoku. Budują one kulturę jazdy na nartach, dzięki czemu każdy może cieszyć się bezpieczną jazdą podczas urlopu.

Dekalog narciarza FIS – zasady

1. Miej wzgląd na inne osoby, żeby im nie zagrażać.
2. Kontroluj sposób jazdy i panuj nad prędkością. Dostosuj się do rodzaju i stanu trasy, swoich umiejętności, natężenia ruchu na stoku oraz warunków atmosferycznych.
3. Wybierz taki tor jazdy, żeby nie stwarzać zagrożenia dla narciarzy i snowboardzistów znajdujących się przed Tobą.
4. Wyprzedzaj innych z zachowaniem odpowiedniej odległości.
5. Ruszając z miejsca lub w górę trasy upewnij się, że nie zagrażasz nikomu w górze i dołu stoku.
6. Nie zatrzymuj się w miejscach zwężeń i o ograniczonej widoczności.
7. Przy schodzeniu lub wchodzeniu po stoku poruszaj się jego brzegiem.
8. Przestrzegaj ostrzeżeń i znaków narciarskich.
9. W razie wypadku udziel pomocy poszkodowanym.
10. Podaj swoje dane osobowe, jeżeli uczestniczyłeś w wypadku. Dotyczy to zarówno sprawcy, poszkodowanego, jak i świadka zdarzenia.

Panowanie nad prędkością jazdy

Najważniejszą zasadą bezpieczeństwa na stoku jest dostosowanie prędkości jazdy do tego, co dzieje się na trasie oraz własnych umiejętności. Nadmierna prędkość jest jedną z najczęstszych przyczyn wypadków. Dlatego każdy narciarz powinien:

• zachować taką prędkość, żeby w każdej chwili móc się zatrzymać lub zmienić tor jazdy.
• dostosować tempo do ilości osób znajdujących się na stoku.
• zwracać uwagę na widoczność i stan nawierzchni.

Pamiętaj, że stok to nie miejsce do rywalizacji i brawury. Najważniejsze jest bezpieczeństwo i świadomość odpowiedzialności również za innych.

Zasady bezpieczeństwa na stoku narciarskim podczas wyprzedzania

Kolejna ważna zasada dotyczy wyprzedzania. Każdy ma prawo wyprzedzać z prawej lub lewej strony, pod warunkiem że zachowa bezpieczną odległość. Dlatego pamiętaj:

• Wyprzedzaj tylko, kiedy masz pełną widoczność toru jazdy.
• Nie przecinaj drogi innemu narciarzowi.
• Zachowaj płynność i przewidywalność ruchów.
• Osoba wyprzedzana ma pierwszeństwo i wyznacza rytm jazdy.

Zatrzymywanie się i poruszanie pieszo

Kluczowe są również zasady poruszania się na stoku narciarskim. Nie wolno zatrzymywać w miejscach o ograniczonej widoczności, tuż za zakrętem, czy w wąskich przejściach. Postój w takim miejscu może prowadzić do kolizji z innymi. Jeżeli musisz się zatrzymać to:

• wybierz miejsce dobrze widoczne dla narciarzy zjeżdżających z góry.
• zjedź na bok trasy, czyli w okolicy siatek lub barier.
• nie zostawiaj sprzętu na środku stoku, bo stanowi zagrożenie dla innych.

W przypadku poruszania się pieszo pamiętaj, żeby trzymać się krawędzi trasy. W ten sposób nie będziesz przeszkadzać innym zjeżdżającym.

Przeczytaj też: 4 rzeczy, o których powinieneś pamiętać przed wyjazdem na narty

Nawet najlepsze przygotowanie nie uchroni Cię od nieprzewidzianych sytuacji. Wypadki narciarskie zdarzają się każdemu i to niezależnie od jego umiejętności. Dlatego dobrze jest wiedzieć, jak się zachować w razie wypadku. Szybka reakcja zwiększa szanse na uratowanie czyjegoś zdrowia, a nawet życia.

Zabezpiecz miejsce zdarzenia

Zabezpieczenie miejsca wypadku pozwoli zapobiec kolejnym kolizjom z innymi narciarzami. Dlatego w tym celu:

• Zatrzymaj się powyżej miejsca zdarzenia, w widocznym punkcie.
• Wbij swoje narty lub kijki w kształcie litery „X”. To będzie sygnał ostrzegawczy dla innych osób.
• Dodatkowo możesz na nich umieścić kamizelkę odblaskową lub kolorowy element ubioru.

Oceń sytuację i stan poszkodowanego

To ważne, żeby ustalić, czy osoba ranna jest przytomna. Jeżeli tak, zapytaj ją, czy odczuwa ból i może się poruszać.

Gdy poszkodowany nie może wstać, to nie ściągaj kasku ani nie poruszaj osoby. Zwłaszcza jeżeli podejrzewasz uszkodzenie głowy lub kręgosłupa.

Oceń, czy potrzebne jest wezwanie służb ratunkowych – nawet jeżeli uraz wydaje się z pozoru błahy. Zasygnalizuj potrzebę pomocy od innych narciarzy wizualnie lub dźwiękowo. Możesz krzyczeć lub świecić latarką 6 razy na minutę (co 10 sekund i 1 minuta przerwy).

Wezwanie pomocy – numery alarmowe GOPR i TOPR

W polskich górach pomocy może Ci udzielić Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (GOPR) lub Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (TOPR). Ratownicy są dostępni pod numerami:

• 601 100 300 zarówno do GOPR, jak i TOPR (działa w całej Polsce).
• 985 to alternatywny numer ratunkowy w górach.

Podczas zgłoszenia podaj:

• miejsce zdarzenia (nazwę stoku, numer lub kolor trasy),
• liczbę poszkodowanych i ich stan,
• swój numer telefonu.

Pomocna będzie również aplikacja Ratunek, która pozwoli udostępnić automatycznie ratownikom Twoją lokalizację.

Udziel pierwszej pomocy

Do podstawowej pomocy przedmedycznej należą:

1. Sprawdzenie oddechu i tętna.
2. Resuscytacja krążeniowo-oddechowa (30 uciśnięć klatki piersiowej i 2 oddechy).
3. Uciskanie rany czystym materiałem.
4. Ochrona poszkodowanego przed wychłodzeniem. Nałóż na niego kurtkę lub koc termiczny.
5. Nie podawaj napojów ani leków.

Poczekaj na przyjazd służb ratunkowych

Nie zostawiaj poszkodowanego do czasu przyjazdu ratowników. Postaraj się trzymać postronne osoby z dala od miejsca wypadku. Kiedy pomoc przybędzie, opowiedz, jakie czynności zostały podjęte i jak doszło do zdarzenia.

Jeżeli byłeś świadkiem, to zostań do zakończenia akcji. Możesz pomóc w ustaleniu przyczyny wypadku.

Uprawianie narciarstwa lub snowboardingu wiąże się z wyższym ryzykiem urazów, akcji ratowniczej na stoku czy szkód związanych z awarią sprzętu sportowego. Dlatego tak ważne jest odpowiednio dopasowane ubezpieczenie turystyczne rozszerzone o opcję amatorskiego uprawiania sportów zimowych, które znajdziesz w ofercie LINK4.

Podstawowa ochrona w LINK4 obejmuje:

• koszty leczenia i hospitalizacji – dzięki temu ubezpieczenie może pokryć kosztowne zabiegi, badania, a także zakup potrzebnych leków.
• koszty ratownictwa i poszukiwań w razie podróży zagranicznej, które dotyczą akcji w trudno dostępnym terenie, często z użyciem śmigłowca ratowniczego.
• choroby przewlekłe – przyda się, jeśli chorujesz na choroby przewlekłe.
• pomoc Asisstance, która zapewni wsparcie w organizacji i pokryciu kosztów nagłej pomocy np. zakwaterowania towarzyszącej Ci osoby w przypadku Twojej hospitalizacji czy powrotu do kraju.

Dodatkowo ubezpieczenie może obejmować ochronę związaną między innymi z:

• NNW (Następstwa Nieszczęśliwych Wypadków) – ubezpieczenie zapewnia wypłatę świadczenia w przypadku uszczerbku na zdrowiu lub śmierci.
• OC w życiu prywatnym, które pozwala pokryć koszty na wypadek szkód wyrządzonych przez Ciebie osobom trzecim. Może to dotyczyć zarówno uszkodzonego sprzętu, jak i kosztów leczenia.
• sprzętem sportowym i bagażem podróżnym – to dodatkowa opcja, która przyda się na wypadek uszkodzenia nart, butów, ale też w razie ich kradzieży lub zagubienia.
• odwołaniem uczestnictwa w imprezie – ochroną można objąć sytuacje, kiedy wykupisz organizowaną wycieczkę i chcesz mieć gwarancję zwrotu kosztów na wypadek niespodziewanych zdarzeń i konieczności odwołania wyjazdu.

Więcej o zakresie ochrony przeczytasz w artykule o ubezpieczeniu turystycznym sportów 
zimowych.

Bezpieczeństwo na stoku narciarskim to nie tylko kwestia umiejętności, ale także odpowiedzialności i wzajemnego szacunku między narciarzami oraz snowboardzistami. Przestrzeganie zasad FIS i zachowanie ostrożności na trasie to podstawy bezpiecznej jazdy. Pamiętaj również o właściwym przygotowaniu kondycyjnym, sprawdzeniu sprzętu i wykupieniu ubezpieczenia turystycznego, które zapewni Ci ochronę finansową i wsparcie w razie wypadku.

Skorzystaj z kalkulatora online, który w krótkim czasie pozwoli Ci obliczyć składkę i kupić ubezpieczenie podróżne bez wychodzenia z domu. W razie pytań zadzwoń pod numer telefonu 22 444 44 23, gdzie pomogą nasi doradcy albo spotkaj się z agentem współpracującym z LINK4.

Szczegółowe informacje o produktach, limitach i wyłączeniach, a także OWU dostępne są na stronie www.link4.pl.

Zobacz też: Ubezpieczenie turystyczne Irlandia, Ubezpieczenie turystyczne Islandia

Czy kask na stoku jest obowiązkowy dla dorosłych?

Obowiązek noszenia kasku ochronnego w Polsce dotyczy dzieci i młodzieży do lat 16. Dorośli narciarze czy snowboardziści nie mają prawnego obowiązku. Jednak kask znacząco zwiększa bezpieczeństwo na nartach.

W Europie obowiązek noszenia kasku również przez dorosłych wprowadziły Włochy. Za brak ochrony głowy może grozić kara grzywny lub utrata karnetu narciarskiego.

Jakie są najczęstsze przyczyny wypadków na nartach?

Wśród najczęstszych przyczyn wypadków na stoku należą:

• nadmierna prędkość,
• brak kontroli nad torem jazdy,
• jazda pod wpływem alkoholu,
• zła widoczność na stoku,
• niewłaściwie dobrany lub uszkodzony sprzęt narciarski,
• nieprzestrzeganie zasad bezpieczeństwa na nartach.

Jakie oznaczenia tras narciarskich wyróżniamy i co one oznaczają?

Trasy narciarskie są oznaczone kolorami, które określają ich poziom trudności:

• Zielona trasa – bardzo łatwa, przeznaczona dla początkujących.
• Niebieska trasa – łatwa, o niewielkim nachyleniu, przeznaczona do rekreacyjnej jazdy.
• Czerwona trasa – średnio trudna, dla bardziej doświadczonych narciarzy.
• Czarna trasa – bardzo trudna dla zaawansowanych narciarzy i snowboardzistów, stroma, wąska i technicznie wymagająca.

Czy można jeździć na nartach po spożyciu alkoholu?

Nie, jazda po spożyciu alkoholu jest niedozwolona i karalna – zwłaszcza że alkohol obniża zdolności oceny odległości i szybkości, co znacznie zwiększa ryzyko wypadków.

W Polsce narciarz, który ma we krwi 0,5 promila alkoholu może zostać ukarany mandatem o wysokości do 500 zł. Wynika to z art. 45 Ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie i 
ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich.

W jaki sposób należy prawidłowo zasygnalizować potrzebę pomocy na stoku?

W razie wypadku najważniejsze jest zachowanie spokoju i szybkie wezwanie pomocy. W takiej sytuacji powinieneś:

• Zabezpieczyć miejsce wypadku wbijając skrzyżowane narty lub kijki.
• Wezwać pomoc np. GOPR lub TOPR, podać dokładną lokalizację i opis sytuacji.
• Udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym.
• Zasygnalizować potrzebę pomocy wizualnie lub dźwiękowo.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20112081241/U/D20111241Lj.pdf 
2. Dekalog FIS: 
   https://www.gopr.pl/poradnik/dekalog-narciarski 
3. Bezpieczeństwo na stoku: 
   https://gostyn.policja.gov.pl/wl4/profilaktyka/profilatyka-ogolna/205369,Bezpieczenstwo-na-stokach-Przypominamy-podstawowe-zasady.html 
4. Numery alarmowe: 
   https://tpn.gov.pl/numer-alarmowy-topr