Dodatek mieszkaniowy to świadczenie pieniężne przyznawane przez gminę dla osób w trudnej sytuacji finansowej. Aby otrzymać dodatek mieszkaniowy, gospodarstwo domowe musi spełnić określone kryteria – zarówno dotyczące dochodu w przeliczeniu na osobę w gospodarstwie domowym, jak i powierzchni mieszkania lub domu. Uzyskanie prawa do dodatku mieszkaniowego uzależnione jest również od posiadania prawa do lokalu. Co istotne – wszystkie warunki muszą być spełnione jednocześnie.

Dodatek mieszkaniowy przyznaje się na okres 6 miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu złożenia wniosku. Ustawa nie ogranicza możliwości składania kolejnych wniosków, dzięki czemu świadczenie to może mieć charakter długoterminowy (tak długo, jak długo wnioskodawca spełnia warunki otrzymania dodatku). Wysokość dodatku mieszkaniowego nie jest taka sama dla wszystkich – jest uzależniona od wysokości dochodów danego gospodarstwa domowego. Natomiast każdy może złożyć taki wniosek.

Zasady przyznawania dodatku mieszkaniowego, w tym w szczególności warunki, jakie muszą być spełnione oraz zasady i tryb przyznawania zostały określone w ustawie z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r., poz. 1335).

Zastanawiasz się, dla kogo dodatek mieszkaniowy jest przewidziany? Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami Twój wniosek o przyznanie dodatku mieszkaniowego zostanie pozytywnie rozpatrzony, jeżeli spełnisz wszystkie następujące warunki:

1. Masz tytuł prawny do mieszkania lub domu jednorodzinnego, co oznacza, że:
   • jesteś właścicielem nieruchomości,
   • wynajmujesz lub podnajmujesz na podstawie umowy,
   • przysługuje Ci spółdzielcze lokatorskie lub własnościowe prawo do lokalu,
   • masz orzeczenie sądu, że przysługuje Ci mieszkanie zamienne albo socjalne, ale jeszcze na nie czekasz.
2. Spełniasz kryteria dochodowe – czyli dochód w Twoim gospodarstwie domowym nie przekracza ustawowo określonych limitów.
3. Lokal, w którym mieszkasz, nie jest większe niż określone w art. 5 ust. 1 ustawy.

Decyzja o przyznaniu dodatku mieszkaniowego wydawana jest na wniosek – składany na urzędowo określonym formularzu. Do wniosku należy załączyć dokumenty, pozwalające na weryfikację, czy wnioskujący spełnia określone ustawą warunki przyznania dodatku. Są to w szczególności dokumenty dotyczące dochodów gospodarstwa domowego (deklaracja o dochodach za okres 3 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku) oraz potwierdzające wysokość ponoszonych w miesiącu poprzedzającym dzień złożenia wniosku wydatków związanych z zajmowaniem lokalu mieszkalnego. We wniosku należy również podać informację o powierzchni użytkowej lokalu, w tym o łącznym metrażu pokoi i kuchni oraz o powierzchni zajmowanej przez wnioskodawcę (w przypadku najmu albo podnajmu części lokalu). Pozwala to osobom rozpatrującym wniosek na weryfikację, czy wnioskujący spełnia określone ustawą kryteria dochodowe, a zajmowany przez niego lokal mieści się w limitach metrażowych. 

Przy obliczaniu dochodu brane są zarobki wszystkich członków gospodarstwa domowego zgodnie z zasadami określony w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2023 r. poz. 390, 658 i 852). Zsumowana kwota jest dzielona na wszystkie osoby – jeżeli, np. wniosek składa 4-osobowa rodzina, to dochód rodziców jest dzielony przez 4. 

Aby uzyskać prawo do dodatku mieszkaniowego, średni miesięczny dochód na jednego członka gospodarstwa nie może przekroczyć:

1. 40% przeciętnego wynagrodzenia dla gospodarstwa jednoosobowego (w 2024 r. jest to kwota 2 862,39 zł).
2. 30% przeciętnego wynagrodzenia dla gospodarstwa wieloosobowego (w 2024 r. to kwota 2 147,54 zł).

Informacje o wysokości przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej za rok poprzedni ogłasza Prezes Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) - zgodnie z komunikatem z 9 lutego br. przeciętne wynagrodzenie w 2023 wyniosło 7 155,48 zł.

W przypadku gdy obliczony dochód gospodarstwa domowego przekracza określone limity, nadal możliwe jest uzyskanie dodatku, ale jego wysokość zostanie pomniejszona o kwotę nadwyżki. Co istotne, rada gminy może podwyższyć lub obniżyć wskazane ustawą wysokości wskaźników procentowych. 

Drugim istotnym z punktu widzenia możliwości uzyskania dodatku mieszkaniowego kryterium jest również wielkość mieszkania lub domu, w którym mieszka wnioskodawca i jego rodzina (a konkretnie ile metrów na osobę przypada w gospodarstwie domowym).

Informację o powierzchni mieszkania lub domu znajdziesz w akcie notarialnym, umowie najmu lub u zarządcy budynku.

Art. 5 ustawy określa warunek ubiegania się o dodatek mieszkaniowy, czyli spełnienie kryterium powierzchniowego, określonego jako tzw. powierzchnia normatywna użytkowa lokalu mieszkalnego lub budynku mieszkalnego. 

Zgodnie z ustawą normatywna powierzchnia domu lub mieszkania w przeliczeniu na liczbę członków gospodarstwa domowego nie może przekraczać:

1) 35 m² – dla 1 osoby;

2) 40 m² – dla 2 osób;

3) 45 m² – dla 3 osób;

4) 55 m² – dla 4 osób;

5) 65 m² – dla 5 osób;

6) 70 m² – dla 6 osób, a w razie zamieszkiwania w lokalu mieszkalnym większej liczby osób dla każdej kolejnej osoby zwiększa się normatywną powierzchnię tego lokalu o 5 m².

Normatywną powierzchnię powiększa się o 15 m², jeżeli w lokalu mieszkalnym zamieszkuje osoba niepełnosprawna poruszająca się na wózku inwalidzkim lub osoba niepełnosprawna, której niepełnosprawność wymaga zamieszkiwania w oddzielnym pokoju. 

Zgodnie z art. 5 ust. 5 ustawy dodatek mieszkaniowy przysługuje, gdy powierzchnia użytkowa lokalu mieszkalnego nie przekracza normatywnej powierzchni o więcej niż:

1. 30%; albo
2. 50%, pod warunkiem że udział powierzchni pokoi i kuchni w powierzchni użytkowej tego lokalu nie przekracza 60%.

Rada gminy w Twoim mieście może podwyższyć zarówno średni miesięczny dochód gospodarstwa domowego, jak i maksymalną powierzchnię normatywną lub maksymalny dopuszczalny stopień jej przekroczenia. Dlatego przed złożeniem wniosku o przyznanie dodatku mieszkaniowego, sprawdź, czy w urzędzie gminy (lub miasta) jest taka uchwała.

Teraz prześledzimy, jak złożyć wniosek krok po kroku, żeby otrzymać dodatek mieszkaniowy.

Krok 1 - Na początek oblicz i sprawdź, czy Twoja rodzina kwalifikuje się do przyznania dodatku. Musisz spełniać wszystkie 3 kryteria, żeby liczyć na wsparcie finansowe.

Krok 2 - Zgromadź wszystkie niezbędne dokumenty, które dołączysz do wniosku. Dokładną listę dokumentów znajdziesz pod kolejnym nagłówkiem.

Krok 3 - W dowolnym momencie złóż wniosek (upewnij się, że zawiera wszystkie elementy wskazane w art 7 ust. 1c Ustawy) i załączniki (w szczególności deklarację o dochodach i wydatkach sporządzoną zgodnie z wymogami określonymi w art. 7 ust. 1 d ustawy) do urzędu gminy lub miasta. Organem właściwym do wydawania decyzji dotyczącej dodatku mieszkaniowego jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta, ale może on upoważnić inną osobę do wydania tej decyzji. W praktyce coraz częściej decyzje wydawane są przez kierowników ośrodka pomocy społecznej. Dokumenty możesz złożyć osobiście, wysłać pocztą lub skorzystać z pomocy pełnomocnika. W urzędzie miasta lub gminy udzielą Ci więcej informacji jak to zrobić.

Krok 4 - decyzja powinna zostać wydana w terminie miesiąca dni od daty złożenia wniosku. Urzędnik może przeprowadzić wywiad środowiskowy, żeby sprawdzić wszystkie informacje podane przez Ciebie.

Decyzję o przyznaniu dodatku mieszkaniowego wydaje wójt, burmistrz lub prezydent miasta. W przypadku pozytywnej decyzji wsparcie otrzymasz na 6 miesięcy, wypłacane do 10 dnia każdego miesiąca. Dodatek wypłacany jest w gotówce lub przelewem bezpośrednio osobie ubiegającej się (w przypadku osób mieszkających w domach jednorodzinnych) albo do zarządcy budynku, jeżeli mieszkasz w mieszkaniu. Pierwsze pieniądze dostaniesz od pierwszego dnia miesiąca następującego po złożeniu wniosku.

W celu otrzymania dodatku mieszkaniowego potrzebujesz zebrać komplet wymaganych przez urząd dokumentów. Aby otrzymać pozytywną decyzję, przygotuj:

1. Wniosek o dodatek mieszkaniowy – wzór do pobrania znajdziesz na stronie internetowej swojego urzędu albo możesz pobrać papierowy wniosek z ośrodka pomocy społecznej. Podajesz w nim:
   • dane wszystkich osób zamieszkałych w lokalu mieszkalnym,
   • w tym informacje o osobach niepełnosprawnych,
   • dane zarządcy budynku,
   • jaki masz tytuł prawny do zajmowanego lokalu,
   • powierzchnię domu lub mieszkania,
   • sumę dochodów,
   • łączną kwotę wydatków na mieszkanie,
   • sposób ogrzewania mieszkania i wody,
   • oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań,
   • oświadczenie o przekazaniu ryczałtu na konto zarządcy budynku,
   • zaświadczenie o zaległościach w opłatach podpisane przez zarządcę lokalu.
2. Dokumenty potwierdzające powierzchnię użytkową domu lub mieszkania.
3. Deklarację o dochodach pracujących członków rodziny z ostatnich 3 miesięcy.
4. Dokumenty potwierdzające wysokość wydatków na mieszkanie (np. wysokość czynszu, rachunki za prąd, gaz, wodę, ogrzewanie itp.).

Dodatkowe dokumenty (np. zaświadczenie o zarobkach od pracodawcy, odcinek emerytury lub renty z ZUS, wyrok sądu w sprawie alimentów, zaświadczenie ze szkoły o wysokości stypendiów, oświadczenie o dochodach z działalności gospodarczej itp.).

Dla każdej osoby ubiegającej się ważne jest to, jaką kwotę dofinansowania otrzyma. Wysokość dodatku do mieszkania nie jest taka sama dla wszystkich.

Zgodnie z ustawą wysokość dodatku mieszkaniowego, łącznie z ryczałtem na zakup opału, nie może przekraczać 70% wydatków przypadających na normatywną powierzchnię zajmowanego lokalu mieszkalnego (lub 70% faktycznych wydatków ponoszonych za lokal mieszkalny, jeżeli powierzchnia tego lokalu jest równa normatywnej powierzchni lub od niej mniejsza).

Zwróć uwagę, że nie możesz przeznaczyć pieniędzy z dodatku na dowolny cel. Cel tego wsparcia finansowego ma w pewnym zakresie odciążyć Cię w kosztach utrzymania, jakie ponosisz.

Dlatego przyznany dodatek mieszkaniowy trafia do zarządcy budynku na poczet rozliczeń za czynsz i innych opłat. Co więcej, jeżeli z Twojej strony pojawią się zaległości za pełne 2 miesiące względem zarządcy, to dodatek zostanie zwrócony do urzędu. Wszelkie zobowiązania musisz spłacić w ciągu miesiąca od czasu poinformowania urzędu o zaległościach.

Jedynie właściciele domów jednorodzinnych mogą dostać pieniądze z dodatku bezpośrednio na swoje konto bankowe, ale oni również powinni przeznaczyć dodatek na pokrycie kosztów utrzymania mieszkania.

Przygotowaliśmy kilka najczęściej pojawiających się pytań ze strony osób, które chcą ubiegać się o dodatek mieszkaniowy. Zapoznaj się z nimi, żeby mieć pewność, że dofinansowanie Ci przysługuje i Twój wniosek nie zostanie odrzucony.

Kto nie dostanie dodatku mieszkaniowego?

Dodatek mieszkaniowy nie przysługuje osobom, które nie spełniają wszystkich kryteriów wymienionych w ustawie. Oznacza to, że osoby, które przebywają w instytucjach takich jak:

• domy pomocy społecznej,
• schroniska dla nieletnich,
• szkoły zwykłe i wojskowe,
• zakłady karne i poprawcze,
• młodzieżowe ośrodki wychowawcze

nie mogą ubiegać się o dodatek, ponieważ nie pokrywają one kosztów całodobowego utrzymania.

Czy dodatek mieszkaniowy może być wyższy niż czynsz?

Dodatek mieszkaniowy nie może być wyższy niż czynsz. Dofinansowanie może być przyznawane do 70% wydatków na lokal. 

Gdzie pobrać wniosek na dodatek mieszkaniowy?

Wzór wniosku do wydrukowania jest najczęściej dostępny na stronie urzędu gminy lub miasta. Możesz również udać się do ośrodka pomocy społecznej lub innej instytucji, która w Twoim mieście przyjmuje wnioski. Na miejscu będą dostępne od ręki dokumenty do wypełnienia.

Jak wypełnić dodatek mieszkaniowy?

Wniosek o dodatek mieszkaniowy uzupełniasz, podając:

• swoje dane oraz członków rodziny,
• wysokość dochodów gospodarstwa domowego,
• w jaki sposób ogrzewany jest lokal i woda,
• informacje o kosztach utrzymania,
• dane zarządcy i jego zgodę (nie dotyczy domów jednorodzinnych).

Kiedy mogą wstrzymać dodatek mieszkaniowy?

Dodatek mieszkaniowy może być wstrzymany w takich sytuacjach jak:

• zaległości w opłatach czynszowych do zarządcy budynku,
• wzrost dochodów powyżej limitów ustawowych,
• brak niezbędnych dokumentów przy przedłużeniu korzystania ze wsparcia finansowego.

W kontekście uzyskania dodatku mieszkaniowego, który ma na celu wspieranie osób o niższych dochodach w pokrywaniu kosztów utrzymania mieszkania, równie ważne jest zapewnienie sobie i swojej rodzinie odpowiedniego zabezpieczenia na wypadek nieprzewidzianych zdarzeń. Warto w tym przypadku rozważyć ofertę ubezpieczenia domu lub mieszkania od LINK4. 

Ubezpieczenie to zapewnia ochronę mienia, obejmującą zarówno ochronę przed pożarem, zalaniem, jak i innymi zdarzeniami losowymi, które mogą poważnie naruszyć stabilność finansową gospodarstwa domowego. Ubezpieczenie LINK4 nie tylko chroni nieruchomość, ale także obejmuje stałe elementy wykończenia, ruchomości domowe, takie jak meble, sprzęt AGD, RTV, a nawet cenne przedmioty. 
 

Co więcej, ubezpieczenie LINK4 może obejmować także odpowiedzialność cywilną, która może okazać się kluczowa w sytuacjach, gdy przypadkowo wyrządzisz szkodę osobom trzecim, na przykład sąsiadom w wyniku zalania. Dodatkowo w ramach świadczenia z tytułu Assistance, LINK4 oferuje pomoc techniczną oraz wsparcie w nagłych sytuacjach, takich jak awaria sprzętu domowego czy nagłe problemy zdrowotne. 

Ubezpieczenie mieszkania czy domu od LINK4 zwiększa bezpieczeństwo, ale stanowi również istotny element zabezpieczenia finansowego, który może pomóc uniknąć dodatkowych kosztów w trudnych sytuacjach życiowych. W obliczu rosnących wydatków na utrzymanie nieruchomości może zapewnić ochronę Twojego mienia i finansów​.

Ubezpieczenie domu lub mieszkania możesz wykupić przez Internet – korzystając z kalkulatora online, telefonicznie – dzwoniąc pod numer 22 444 44 23, lub stacjonarnie – u agenta współpracującego z LINK4.

Szczegółowe informacje o produktach, limitach i wyłączeniach, a także OWU dostępne są na stronie www.link4.pl.

Podsumowując, dodatek mieszkaniowy jest ważnym wsparciem finansowym dla osób znajdujących się w trudnej sytuacji majątkowej. Dzięki niemu możliwe jest pokrycie części kosztów związanych z utrzymaniem mieszkania lub domu. W konsekwencji podwyższenia przeciętnego wynagrodzenia w 2024 roku więcej osób może skorzystać z dodatku. Kryterium dochodowe dla wieloosobowych gospodarstw wzrosło o niecałe 244 zł, a dla jednorodzinnych o 325 zł.

To istotna zmiana, która pozwoli wesprzeć finansowo osoby, które zarabiają najmniej.

Dla kogo jest dodatek mieszkaniowy?

O dodatek mieszkaniowy może ubiegać się każda osoba i rodzina w trudnej sytuacji majątkowej. Najważniejsze jest, żeby były spełnione wszystkie 3 kryteria, żeby starać się o dofinansowanie.

Jakie dochody są brane pod uwagę przy przyznawaniu dodatku?

Art. 3 pkt 3 Ustawy o dodatku mieszkaniowym określa, że dochodem są wszelkie przychody pomniejszone o koszty ich uzyskania oraz składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe.

Oznacza to, że w kryterium dochodowym brane są pod uwagę m.in. takie przychody jak z umowy o pracę, dzieło, zlecenia, działalności gospodarczej, emerytur i rent, alimentów itd.

Ile metrów na osobę uprawnia do wystąpienia z wnioskiem o przyznanie dodatku mieszkaniowego?

Aby otrzymać dodatek mieszkaniowy, metraż Twojego domu lub mieszkania nie może przekroczyć:

• 35 m² dla 1 osoby,
• 40 m² dla 2 osób,
• 45 m² dla 3 osób,
• 55 m² dla 4 osób,
• 65 m² dla 5 osób,
• 70 m² dla 6 osób.

Każda kolejna osoba zwiększa dopuszczalną powierzchnię normatywną o 5 m².

Jeżeli w lokalu mieszka osoba niepełnosprawna poruszająca się na wózku lub wymagająca odrębnego pomieszczenia powierzchnię zwiększa się o dodatkowe 15 m2.

Jakie dokumenty są potrzebne do uzyskania dodatku mieszkaniowego?

Oprócz wniosku o przyznanie dodatku mieszkaniowego do ośrodka pomocy społecznej składasz również takie dokumenty jak:

• deklarację o dochodach gospodarstwa,
• rachunki potwierdzające koszty utrzymania lokalu mieszkalnego,
• dokumenty potwierdzające powierzchnię,
• dokument potwierdzający tytuł prawny do zamieszkiwanego lokalu (najczęściej akt notarialny lub umowa najmu),
• inne dokumenty uzupełniające (np. wyrok sądu w sprawie alimentów).

Jak złożyć wniosek o dodatek mieszkaniowy?

Po zebraniu wszystkich niezbędnych dokumentów masz 3 opcje na złożenie ich w ośrodku pomocy społecznej:

1. osobiste złożenie w odpowiedniej instytucji,
2. wysłanie dokumentów pocztą,
3. skorzystanie z pełnomocnika, który za Ciebie złoży dokumenty.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20010710734/U/D20010734Lj.pdf 
2. Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 26 kwietnia 2013 r. w sprawie sposobu przeprowadzania wywiadu środowiskowego, wzoru kwestionariusza wywiadu oraz oświadczenia o stanie majątkowym wnioskodawcy i innych członków gospodarstwa domowego, a także wzoru legitymacji pracownika upoważnionego do przeprowadzenia wywiadu: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20130000589/O/D20130589.pdf 
3. Komunikat w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w 2023 roku: https://stat.gov.pl/sygnalne/komunikaty-i-obwieszczenia/lista-komunikatow-i-obwieszczen/komunikat-w-sprawie-przecietnego-wynagrodzenia-w-gospodarce-narodowej-w-2023-roku,273,11.html 
4. Uzyskaj dodatek mieszkaniowy: https://www.gov.pl/web/gov/uzyskaj-dodatek-mieszkaniowy