Na samym początku warto ustalić, czym dokładnie jest katastrofa w ruchu lądowym i jakie powiązanie ma z wypadkiem oraz kolizją. Otóż polskie prawo przewiduje klasyfikację czynów, których kierowca może dopuścić się na drodze. Dzięki temu łatwiej jest określić konsekwencje wynikające z konkretnego działania. Tak więc drobna stłuczka zazwyczaj wiąże się jedynie z koniecznością pokrycia kosztów naprawy uszkodzonych pojazdów lub niewielkim mandatem. W wyniku kolizji nie można jednak mówić o ofiarach. Jeśli dojdzie do uszkodzeń ciała, nie ma już mowy o kolizji, a jedynie o wypadku. Konsekwencje tego zdarzenia są wtedy proporcjonalnie bardziej dotkliwe i określone w Kodeksie karnym. Co jednak w przypadku zjawisk, jakimi są przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji?

Zobacz także: Ucieczka z miejsca kolizji a OC. Wyjaśniamy konsekwencje

Wypadek to nie najpoważniejsze wykroczenie, jakiego możesz dopuścić się podczas jazdy pojazdem mechanicznym. Prawo rozróżnia bowiem jeszcze katastrofę w ruchu lądowym. Chodzi o zdarzenie poważniejsze w swoich skutkach. Katastrofą określa się np. karambol na drodze szybkiego ruchu lub autostradzie, wypadek autobusu pełnego ludzi lub wykolejenie pociągu. Każdy przypadek jest oczywiście analizowany indywidualnie, ale gdy dany czyn zostanie zaklasyfikowany jako katastrofa w ruchu lądowym, zgodnie z art. 173 kk. kierowcy grożą poważne konsekwencje.

„Kto sprowadza katastrofę w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym zagrażającą życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.”

- Art. 173 § 1 Kodeksu karnego

Ogólna definicja katastrofy w ruchu lądowym jest więc ciężka do uchwycenia, ale warto w tym celu przyjrzeć się orzecznictwu Sądu Najwyższego.

„Katastrofą w ruchu lądowym (…) jest wydarzenie zakłócające w sposób nagły oraz groźny ruch lądowy, sprowadzające konkretne, rozległe i dotkliwe skutki obejmujące większą liczbę ludzi lub mienie w znacznych rozmiarach oraz niosące ze sobą zagrożenie bezpieczeństwa powszechnego.”

- Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 1975 r. (V KZP 2/74)

Co prawda określenie takie jak „większa liczba ludzi” jest nieprecyzyjne, ale przyjmuje się, że katastrofą można określić zdarzenie, w którym uczestniczy co najmniej 10 osób (nie licząc sprawcy). Warto jednak mieć świadomość, że to sąd decyduje o kwalifikacji czynu i może zdarzyć się tak, że katastrofą zostanie określone zdarzenie, w którym szkody są jedynie materialne.

Kodeks karny przewiduje kary za spowodowanie katastrofy w ruchu lądowym. Ich wysokość zależy od tego, czy sprawca działał umyślnie, czy też nie oraz od skutków wydarzenia. Zgodnie z obowiązującym prawem osoba odpowiedzialna za spowodowanie katastrofy w ruchu lądowym musi liczyć się z konsekwencjami w postaci:

• pozbawienia wolności od roku do 10 lat – działanie umyślne,
• pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat – działanie nieumyślne,
• pozbawienia wolności od 2 do 12 lat – działanie umyślne, którego następstwem jest śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu uczestników zdarzenia,
• pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat – działanie nieumyślne, którego następstwem jest śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu uczestników zdarzenia.

Kary za przestępstwo niebezpieczeństwa sprowadzenia katastrofy prezentują się następująco:

• od 6 miesięcy do 8 lat – działanie umyślne,
• do 3 lat – działanie nieumyślne.

Czym jest niebezpieczeństwo sprowadzenia katastrofy w ruchu lądowym?

Kodeks karny wyróżnia zjawisko takie jak niebezpieczeństwo sprowadzenie katastrofy w ruchu lądowym. Polega ono na spowodowaniu sytuacji, która potencjalnie mogła przerodzić się w katastrofę w ruchu lądowym. Do takie klasyfikacji czynu potrzebna jest jednak dogłębna analiza konkretnego zdarzenia. Sądy muszą więc wziąć pod uwagę wiele czynników związanych z okolicznościami, jakie towarzyszyły działaniu sprawcy. 

Przykładem niebezpieczeństwa spowodowania katastrofy w ruchu lądowym jest nieopuszczenie szlabanu przed przejazdem kolejowym. Dróżnik, zapominając o tej niezwykle ważnej czynności, może sprawić, że pociąg przejedzie przez niezabezpieczony przejazd, uderzy w samochody lub ludzi, a nawet się wykolei. Co ważne, żeby oskarżyć kogoś o przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, nie musi dojść do tragicznego w skutkach zdarzenia. Wystarczą jedynie przesłanki, że mogło ono nastąpić.

Katastrofa drogowa w kontekście OC jest kwestią ciekawą od strony prawnej. Otóż podczas karambolu można być zarówno sprawcą, jak i poszkodowanym. W końcu, jeśli wjedziesz w tył poruszającego się pojazdu, a inny kierowca w tym samym momcie uszkodzi tył Twojego samochodu, spowodujesz szkody, ale i je otrzymasz. W takiej sytuacji odszkodowanie dla kierowcy przed Tobą zostanie wypłacone z Twojej polisy OC, a Ty uzyskasz pieniądze za uszkodzenia spowodowane przez sprawcę znajdującego się za prowadzonym przez Ciebie autem. Co jednak w sytuacji, gdy katastrofa drogowa zostanie przez Ciebie spowodowana i nie będziesz posiadać ważnego OC?

Sprawdź również: Dopuszczalna ilość alkoholu we krwi kierowcy – ile wynosi?

Zasady działania są wtedy takie same jak w przypadku mniej groźnych zdarzeń. Skoro nie masz ubezpieczenia, to będziesz musiał zmierzyć się z grzywną wynikającą z tego faktu. Co więcej, chociaż odszkodowanie dla wszystkich poszkodowanych przez Ciebie uczestników wypłaci Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, to będziesz musiał później je zwrócić. Musisz zdawać sobie sprawę, że w przypadku większych zdarzeń tego typu koszty mogą sięgać nawet kilkuset tysięcy złotych.

Jak widzisz, katastrofa w ruchu lądowym jest stosunkowo trudna do orzecznictwa, ze względu na swój niejednorodny charakter. Sądy muszą wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności i na tej podstawie zaklasyfikować dane zdarzenie. Skoro jednak wiesz już, czym jest katastrofa drogowa (definicja wyżej), przygotuj się na to, co może spotkać Cię na drodze i zaopatrz się w odpowiednią polisę.

Najtańsze OC znajdziesz w Internecie dzięki kalkulatorze LINK4. Wystarczy tylko, że podasz kilka danych o sobie oraz pojeździe, który chcesz ubezpieczyć, by szybko otrzymać dostęp do polis pochodzących od renomowanych towarzystw takich jak LINK4. Wybieraj tylko polecane firmy, by mieć pewność, że w razie potrzeby otrzymasz profesjonalną pomoc. W końcu nigdy nie wiesz, co może zdarzyć się podczas jazdy. Lepiej więc być przygotowanym na każdą ewentualność. Miej jednak świadomość, że nawet najlepsza polisa nie zastąpi skupienia oraz odpowiedzialności na drodze. 

Sprawdź kalkulator OC dostępny na naszej stronie, aby obliczyć wysokość składki.

Szczegółowe informacje o produktach, limitach i wyłączeniach, a także OWU dostępne są na stronie www.link4.pl.