Rower staje się coraz popularniejszym środkiem transportu – jest ekologiczny, sprzyja aktywnemu stylowi życia oraz jest tani w eksploatacji. Wiele osób korzysta z niego nie tylko rekreacyjnie, ale również w celu dojazdu do pracy, szkoły czy na zakupy. Rosnąca popularność jednośladów wynika z rozwijającej się infrastruktury oraz promowania ich jako ekologicznej alternatywy dla samochodu.

Wielu rowerzystów zapomina jednak, że korzystając z dróg publicznych, są oni pełnoprawnymi uczestnikami ruchu. Co więcej, podczas poruszania się po jezdni (kiedy nie ma wyznaczonej ścieżki rowerowej lub pasa ruchu dla tych jednośladów) obowiązują ich te same przepisy co kierowców samochodów.

Statystyki policyjne

Zgodnie z raportem Biura Ruchu Drogowego Komendy Głównej Policji za rok 2023, rowerzyści byli sprawcami 1313 wypadków, w których zginęło 75 osób, a 1282 zostało rannych. Ogólna liczba wypadków z udziałem rowerzystów (wliczając wypadki spowodowane przez kierowców samochodów lub innych uczestników ruchu) jest jeszcze większa, natomiast warto zaznaczyć, że liczba ta maleje. W ciągu zaledwie trzech lat, ogólna liczba wypadków z udziałem rowerzystów spadła z 4426 w 2020 r. do 3596 w 2023 roku.

Mimo poprawy statystyk, wciąż pozostaje wiele do zrobienia w kwestii zwiększenia świadomości na drodze. Choć rowerzyści nie mają wpływu na wypadki spowodowane przez innych uczestników ruchu, ich własne działania mogą znacząco wpłynąć na bezpieczeństwo. Niestety, wielu z nich nie zdaje sobie sprawy z popełnianych błędów lub świadomie ignoruje przepisy, co często prowadzi do niebezpiecznych, a niekiedy tragicznych w skutkach sytuacji.

Czy rowerzysta może dostać mandat?

Być może zastanawiasz się, czy rowerzysta może otrzymać mandat, jakie grożą kary za nieprzestrzeganie przepisów oraz jakie mogą być tego konsekwencje. W tym artykule rozwiejemy Twoje wątpliwości – omówimy najczęstsze przewinienia rowerzystów i wysokości mandatów.

Wiedza na ten temat pozwoli Ci zaoszczędzić pieniądze, ale przede wszystkim zwiększy bezpieczeństwo na drogach – zarówno Twoje jako rowerzysty, jak też innych uczestników ruchu.

Prawa, obowiązki i wykroczenia rowerzysty zostały określone w 3 aktach prawnych. Są to:

• kodeks drogowy, czyli Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym;
• kodeks wykroczeń, czyli Ustawa z dnia 20 maja 1971 r.;
• oraz Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia.

W kodeksie drogowym zostały zawarte najważniejsze informacje dotyczące poruszania się rowerem po drogach publicznych. W kodeksie wykroczeń opisano wykroczenia powodowane przez kierujących tymi jednośladami, natomiast w rozporządzeniu ministra infrastruktury zawarto szczegóły dotyczące obowiązkowego jego wyposażenia.

Wszystkie przepisy zawarte w wymienionych aktach prawnych powinny być respektowane przez rowerzystów. W razie nieprzestrzegania przepisów muszą oni liczyć się z możliwością otrzymania mandatu karnego.

Rodzaj wykroczeń oraz wysokość kar określono w taryfikatorze mandatów, którym jest Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wysokości grzywien nakładanych w drodze mandatów karnych za wybrane rodzaje wykroczeń.

Zgodnie z polskim prawem, rowerem może poruszać się bez uprawnień każda pełnoletnia osoba. Zdanie karty rowerowej jest wymagane tylko w przypadku osób niepełnoletnich. Tymczasem popełnianie wykroczeń przez rowerzystów wynika zwykle z dwóch powodów: ignorancji lub nieznajomości przepisów. Oczywiście ta druga opcja nie zwalnia z obowiązku ich przestrzegania, dlatego warto zasięgnąć wiedzy, aby uniknąć mandatów oraz zapewnić sobie bezpieczeństwo podczas jazdy.

Oto główne obowiązki rowerzystów wynikające z kodeksu drogowego:

• Rowerzyści są zobowiązani poruszać się po drogach lub wyznaczonych pasach dla rowerów. W przypadku ich braku, dopuszczalna jest jazda poboczem, a w przypadku jego braku – jezdnią, możliwie blisko jej prawej krawędzi. 
• Jazda po chodniku jest dozwolona tylko w trzech, ściśle określonych przypadkach:
  • gdy pełnoletni rowerzysta towarzyszy dziecku do lat 10, które również porusza się na rowerze – wówczas oboje mają prawo korzystać z chodnika;
  • gdy prędkość na danym odcinku drogi jest wyższa niż 50 km/h, nie ma wyznaczonej drogi dla rowerów lub pasa ruchu dla rowerów, a szerokość chodnika wynosi co najmniej 2 metry;
  • gdy panują trudne warunki atmosferyczne, które mogą zagrażać bezpieczeństwu kierującemu jednoślad (intensywne opady deszczu i śniegu, silny wiatr, gęsta mgła, oblodzenie jezdni itp.).
    W pozostałych przypadkach jazda chodnikiem jest niedozwolona.
• Rowerzyści są zobowiązani korzystać z elementów, które stanowią obowiązkowe wyposażenie roweru:
  • co najmniej jedno światło pozycyjne przednie o barwie białej lub żółtej selektywnej świecące światłem ciągłym lub migającym;
  • co najmniej w jedno światło odblaskowe tylne barwy czerwonej (w kształcie innym niż trójkąt);
  • co najmniej jedno światło pozycyjne tylne o barwie czerwonej, świecące światłem ciągłym lub migającym;
  • co najmniej w jeden skutecznie działający hamulec;
  • dzwonek lub inny sygnał ostrzegawczy o nieprzeraźliwym dźwięku;
  • kierunkowskazy – tylko w sytuacji, kiedy konstrukcja roweru uniemożliwia sygnalizowanie zamiaru skrętu ręką.
• Rowerzyści są zobowiązani przestrzegać ogólnych zasad ruchu drogowego. Jeśli poruszają się po jezdni lub poboczu, obowiązują ich te same zasady co pojazdów mechanicznych, dotyczące m.in. pierwszeństwa przejazdu, przestrzegania sygnalizacji świetlnej, znaków drogowych oraz używania odpowiednich sygnałów podczas zmiany kierunku jazdy. Mają oni również obowiązek ustępowania pierwszeństwa pieszym, zwłaszcza na przejściach dla pieszych. Pomimo różnic w konstrukcji pojazdów, rowerzyści podlegają takim samym podstawowym zasadom, jak ograniczenie prędkości czy zakaz korzystania z telefonu.

Wykroczenia rowerzystów oraz przypisane do nich kwoty mandatów zostały zapisane w kodeksie wykroczeń oraz rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów, powszechnie znanym jako taryfikator mandatów. Oto one:

• Naruszenie obowiązku poruszania się po poboczu – mandat 100 zł;
• Przewożenie na rowerze osoby w stanie nietrzeźwości, stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu – mandat 500 zł;
• Naruszenie obowiązku korzystania z drogi dla rowerów lub pasa ruchu dla rowerów, jeśli są one wyznaczone dla kierunku, w którym się porusza lub zamierza skręcić – mandat 100 zł;
• Korzystanie z drogi dla rowerów lub pasa dla rowerów w kierunku przeciwnym do wyznaczonego – mandat 100 zł;
• Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu przez rowerzystę korzystającego z drogi wspólnej dla rowerów i pieszych – mandat 100 zł;
• Nieopuszczenie przez rowerzystę śluzy rowerowej, kiedy zaistnieje możliwość kontynuowania jazdy w zamierzonym kierunku – mandat 100 zł;
• Przewożenie na rowerze dziecka do lat 7 bez dodatkowego siodełka – mandat 50 zł;
• Jazda po jezdni obok innego uczestnika ruchu – mandat 50 zł;
• Utrudnianie poruszania się innym uczestnikom ruchu przez rowerzystę jadącego po jezdni obok innego roweru – mandat 200 zł;
• Jazda bez trzymania co najmniej jednej ręki na kierownicy oraz nóg na pedałach – mandat 50 zł;
• Czepianie się przez rowerzystę innych pojazdów – mandat 100 zł;
• Naruszenie przepisów o korzystaniu z chodnika lub drogi dla pieszych (w tym nieuprawniona jazda po chodniku) – mandat 200 zł;
• Jazda po chodniku (w uzasadnionych przypadkach) z prędkością wyższą niż prędkość pieszego – mandat 300 zł;
• Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu na chodniku (jeśli jazda po chodniku jest uzasadniona) – mandat 300 zł;
• Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu w innych sytuacjach – mandat od 50 do 500 zł (zależnie od okoliczności i stopnia zagrożenia);
• Nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu (innemu pojazdowi) podczas jazdy po jezdni – mandat 300 zł;
• Utrudnianie ruchu pieszemu na chodniku (jeśli jazda po chodniku jest uzasadniona) – mandat 300 zł;
• Przejeżdżanie rowerem przez przejście dla pieszych – mandat od 50 do 100 zł;
• Jazda rowerem bez obowiązkowych elementów wyposażenia (w tym jazda po zmroku lub w niekorzystnych warunkach pogodowych bez oświetlenia) – mandat 200 zł;
• Jazda dwóch (lub więcej) rowerzystów obok siebie, jeśli utrudniają ruch innych pojazdów – mandat 200 zł;
• Jazda rowerem po autostradzie lub drodze szybkiego ruchu – mandat 250 zł;
• Korzystanie z telefonu podczas jazdy rowerem – mandat 500 zł;
• Jazda rowerem w stanie po spożyciu alkoholu lub w stanie nietrzeźwości – mandat 1000 zł (w stanie po spożyciu alkoholu) lub 2500 zł (w stanie nietrzeźwości);
• Wjazd rowerem na przejazd kolejowy w trakcie nadawania czerwonego sygnału – mandat 2000 zł;
• Wjazd na przejazd kolejowy w trakcie otwierania zapór – mandat 2000 zł.

Jeżeli często jeździsz rowerem i chcesz się czuć bezpiecznie jako rowerzysta, sprawdź ubezpieczenie OC dla Ekocyklistów w LINK4. Jest ono dostępne dla klientów, którzy kupili OC lub OC AC dla swojego pojazdu.

Pokrywa ono szkody rzeczowe spowodowane przez rowerzystę innym uczestnikom ruchu, a także zapewnia wsparcie finansowe osobom poszkodowanym. Ochrona obejmuje takie szkody jak zarysowanie pojazdu, uszkodzenie obiektu małej architektury miejskiej czy potrącenie pieszego. 

Ubezpieczenie OC dla Ekocyklistów nie jest przypisane do konkretnego jednośladu, lecz do osoby. Możesz zatem przemieszczać się dowolnym rowerem czy hulajnogą elektryczną (o maksymalnej prędkości 25 km/h) na terenie całej Europy. Kupując ubezpieczenie, zwiększasz poczucie bezpieczeństwa, gdziekolwiek jesteś.

W celu poznania szczegółów oferty zachęcamy do rozmowy z naszym doradcą pod numerem telefonu 22 444 44 23 lub spotkania się z agentem współpracującym z LINK4.

Szczegółowe informacje o produktach, limitach i wyłączeniach, a także OWU dostępne są na stronie www.link4.pl.

Znajomość przepisów dotyczących ruchu rowerowego to podstawa bezpiecznego poruszania się po drogach. Stosując się do obowiązujących regulacji, nie tylko unikniesz mandatów, ale także zadbasz o swoje bezpieczeństwo oraz komfort innych uczestników ruchu.

Czy rowerzysta może dostać mandat za brak oświetlenia roweru?

Tak, brak wymaganego oświetlenia roweru, szczególnie po zmierzchu lub w warunkach ograniczonej widoczności, jest wykroczeniem. Mandat za takie zaniedbanie wynosi do 200 zł. Rower powinien być wyposażony w białe światło pozycyjne z przodu, czerwone światło pozycyjne i odblaskowe z tyłu, i opcjonalnie inne elementy poprawiające widoczność.

Czy jazda rowerem po chodniku jest zawsze zabroniona?

Nie, rowerzysta może korzystać z chodnika w 3 konkretnych sytuacjach:

• gdy opiekuje się dzieckiem do lat 10 – również jadącym na rowerze;
• w przypadku złych warunków pogodowych (np. gęsta mgła, ulewa);
• gdy chodnik ma co najmniej 2 metry szerokości, ruch na jezdni odbywa się z prędkością większą niż 50 km/h, a brak jest drogi dla rowerów.

W innych przypadkach jazda po nim może skutkować mandatem w wysokości 50 zł.

Jakie są różnice między jazdą rowerem pod wpływem alkoholu a w stanie nietrzeźwości?

Stan po użyciu alkoholu występuje, gdy stężenie alkoholu we krwi wynosi od 0,2‰ do 0,5‰ (lub w wydychanym powietrzu od 0,1 mg/l do 0,25 mg/l). W takim przypadku rowerzyście grozi mandat w wysokości do 1000 zł.

Natomiast stan nietrzeźwości występuje wtedy, gdy stężenie alkoholu we krwi przekracza 0,5‰ (lub w wydychanym powietrzu ponad 0,25 mg/l). Osoba kierująca rower w tym stanie może zostać ukarana mandatem w wysokości 2500 złotych. Niezależnie od przypadku, pijany rowerzysta stanowi ogromne zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Czy rowerzysta może zostać ukarany za korzystanie z telefonu podczas jazdy?

Tak, korzystanie z telefonu w sposób wymagający trzymania go w ręku podczas jazdy rowerem jest zabronione. Mandat za to wykroczenie wynosi 500 zł. Ponadto, kierujący tym jednośladem podczas jazdy musi mieć przynajmniej jedną rękę na kierownicy, niezależnie od sytuacji. W innym wypadku taka jazda skutkuje mandatem w wysokości 50 złotych.

Co grozi rowerzyście za nieustąpienie pierwszeństwa pieszym?

Rowerzysta jest zobowiązany do ustępowania pierwszeństwa pieszym na przejściach oraz na chodnikach, gdy korzysta z nich w dozwolonych sytuacjach. Za nieustąpienie pierwszeństwa pieszym grozi mandat w wysokości 50 zł do 500 zł, w zależności od okoliczności i stopnia zagrożenia.