Narty czy snowboard – co łatwiejsze i bezpieczniejsze?

Wybór między nartami a snowboardem determinuje nie tylko przygotowanie do wypadu w góry, ale też wybór samego kierunku. Nie wszystkie stoki sprawdzają się równie dobrze w obu przypadkach, więc im szybciej podejmiesz decyzję, tym lepiej zaplanujesz wyjazd.

Na wstępie warto zaznaczyć, że możesz cieszyć się niesamowitymi emocjami niezależnie od tego, na co postawisz: narty czy deska. Na początek zastanów się jednak nad podstawowymi kwestiami, a w szczególności nad:

• oczekiwanymi wrażeniami,
• swoją sprawnością i koordynacją ruchową,
• własnym zapałem do nauki.

Prostym sposobem na sprawdzenie predyspozycji w kierunku jednej z tych opcji jest domowy test. Zrób 10 przysiadów i po 10 wykroków na każdą nogę, a później stań na każdej z nich w nieruchomej pozycji przez 30 sekund. Jeśli na koniec czujesz dyskomfort w kolanach lub nie udało Ci się utrzymać stabilności przez cały ten czas, lepiej postaw na mniej wymagające fizycznie narty, a snowboard zostaw na później, gdy trochę popracujesz nad formą i sprawnością motoryczną. 

Więcej praktycznych wskazówek, które ułatwią Ci podjęcie ostatecznej decyzji, przedstawiamy poniżej.

Przeczytaj też: Gdzie na narty? Przygotuj się z nami na sezon

Co wybrać, jeśli to Twoje pierwsze doświadczenie ze sportami zimowymi: narty czy snowboard? Wszystko sprowadza się do indywidualnych możliwości i upodobań, których warto mieć świadomość przed rozpoczęciem nauki.

Pierwsze kroki na nartach

W przypadku nart postawa może wydać się od razu naturalna i logiczna. Ciało jest ustawione przodem do kierunku jazdy, a biodra nad środkiem nart. Dodatkowo możesz wprowadzić korektę ustawienia jednej nogi bez angażowania drugiej, a kijki ułatwiają utrzymanie stabilności. Na snowboardzie znajduje zastosowanie pozycja boczna, której przyjęcie wymaga pewnej wprawy, bo ciało automatycznie odchyla się do tyłu, a głowa widzi albo kierunek jazdy, albo kierunek skrętu, co utrudnia koordynację.

Z tego powodu na starcie prostsze w obsłudze będą z pewnością narty. Czy deska na początek to zły pomysł? Niekoniecznie, jednak musisz przygotować się na większe wyzwanie. Pomocne okaże się też doświadczenie w jeździe na deskorolce, które uczy perspektywy używanej także na snowboardzie.

Nauka jazdy na snowboardzie

Boczna pozycja to dopiero początek wyzwań, z jakimi musisz się liczyć, rozpoczynając swoją przygodę z deską. Trudności sprawia również to, że obie nogi są na stałe przymocowane do snowboardu i zawsze działają razem – w odróżnieniu od nart czy nawet deskorolki. Żadna z nich nie może zatem odpocząć, dopóki nie wypniesz butów z zatrzasków. Dodatkowo upadasz na ziemię bez żadnej asekuracji, bo nie możesz podeprzeć się drugą nogą.

Osoby uczące się jazdy na snowboardzie wskazują też często za problematyczne:

• przejścia z pięt na palce, które muszą być płynne i przemyślane,
• hamowanie poprzez zmianę ułożenia deski względem linii stoku, czyli ustawienie jej prostopadle do obecnego kierunku jazdy,
• stałe napięcie mięśni ud i łydek u niedoświadczonych użytkowników, którzy nie potrafią ich rozluźniać na tych etapach zjazdu, na których jest to możliwe.

Takie wyzwania stawia przed użytkownikami deska snowboard. Czy narty są równie wymagające? Choć zaawansowane techniki mogą sprawiać pewne trudności, przyswojenie podstaw (np. hamowania czy skręcania) przychodzi błyskawicznie. 

Droga do płynnej jazdy

Niezwykle istotny jest progres zauważalny wtedy, gdy zaczynasz naukę jazdy na nartach czy desce. Co łatwiejsze pierwszego dnia, gdy próbujesz swoich sił na stoku? W takim przypadku prostsze w obsłudze mogą wydawać się narty. Wystarczy tylko odrobina teorii, chwila spędzona na oślej łączce i możesz przejść do zjazdów. Jeśli zdecydujesz się na deskę, pierwszego dnia czeka Cię znacznie więcej upadków.

Po 2-3 dniach na stoku możesz już oczekiwać pierwszych sukcesów niezależnie od tego, na co postawisz: deska snowboard czy narty. Tutaj jednak czeka Cię zaskoczenie. O ile opanowanie podstawy narciarstwa zajmuje tylko chwilę, o tyle doskonalenie techniki jazdy do profesjonalnego poziomu wymaga już sporo czasu. Tymczasem snowboard jest trudniejszy na starcie, jednak już po kilku dniach jazda na nim przebiega płynnie i swobodnie.

Skąd ta rozbieżność? Wynika to głównie z tego, że:

• obie nogi są przypięte do jednej deski, więc po pewnym czasie mózg zaczyna je traktować jako całość, co skraca ścieżkę decyzyjną. W rezultacie nauczenie się manewrów wymaga trochę wysiłku, ale później są wykonywane automatycznie;
• ścieżka progresji umiejętności jest tu krótka, a przyswojone na początku techniki są stosowane na wszystkim poziomach zaawansowania. To odróżnia snowboard od nart, w przypadku których zalecana na początku metoda „na pług” jest później zastępowana przez inną dla bardziej doświadczonych narciarzy (tzw. jazda równoległa);
• deska naturalnie wykonuje jeden długi łuk, o ile ustawisz odpowiedni balans i kąt na starcie. Tymczasem na nartach musisz stale pilnować krawędziowania i docisku, a drobne ruchy mogą skutkować nierównym zjazdem i brakiem kontroli.

Co to oznacza dla Ciebie, jeśli stoisz przed dylematem: narty czy snowboard? Co łatwiejsze na początku uprawiania sportu zimowego to tylko jedna strona medalu, ale trzeba też pamiętać o drugiej.

Jeśli zależy Ci na szybkim progresie i przejściu do poziomu profesjonalnego, deska to lepszy wybór. Motywują Cię natychmiastowe efekty i możliwość oddawania się jakieś aktywności bez długiej nauki? Postaw na narty i czerp przyjemność ze zjazdu już w kilka godzin po założeniu ich na nogi po raz pierwszy.

Dowiedz się również: Gdzie zimą na wakacje? Sprawdź nasze propozycje!

Warto uwzględnić jeszcze jedną kwestię, wybierając między nartami czy snowboardem: co bezpieczniejsze dla osoby, która nigdy wcześniej nie miała styczności z żadnym sportem zimowym i ma średnią kondycję fizyczną? Chociaż mogłoby się wydawać, że to jazda na desce wiąże się z większym ryzykiem wystąpienia jakiegoś urazu, w rzeczywistości statystyki są wyrównane. Wskazują na to m.in. badania przeprowadzone w 2020 roku w ośrodku Wanlong Ski Resort w Chinach. 

W ramach badania naukowcy podsumowali liczbę wypadków, do których doszło w ośrodku w sezonie zimowym 2018/19. Było ich łącznie 753, co zapewnia wypadkowość na poziomie 1,98/1000 osobodni. Pod tym osobliwie brzmiącym pojęciem kryje się jednostka miary oznaczająca jedną osobę znajdującą na stoku przez jeden dzień. 

Co istotne, aż 60% wszystkich urazów dotyczyło narciarzy, a 40% snowboardzistów. W obu przypadkach większość poszkodowanych stanowili mężczyźni, a osoby, które ucierpiały z powodu wypadku na nartach, były zwykle starsze od rannych miłośników jazdy na desce.

W ryzyku wystąpienia niebezpiecznego zdarzenia udział ma także poziom umiejętności. Wbrew pozorom, to nie początkujący doprowadzili do największej liczby wypadków, lecz osoby o średnich kompetencjach. 

Jak to interpretować, jeśli masz do podjęcia decyzję: narty czy snowboard? Co bezpieczniejsze? W obu przypadkach ryzyko wystąpienia urazu jest niemal tak samo prawdopodobne. Kluczowe aspekty to zatem właściwe przygotowanie do zjazdu, dostosowanie trasy do rzeczywistych umiejętności i zachowanie podstawowych środków bezpieczeństwa na stoku.

Typowe urazy narciarzy

Wypadki na nartach kończą się zwykle dość podobnymi urazami. Sprowadzają się do następujących kategorii:

• kolana – najbardziej narażone na kontuzje są więzadło krzyżowe przednie ACL (na skutek skrętu kolana przy upadku), więzadło poboczne przyśrodkowe MCL (w wyniku uderzenia jednym kolanem o drugie) oraz łąkotki (jako efekt przeciążeń przy skręcie na ugiętej nodze),
• kciuki – gdy upadasz podczas trzymania kijka, ten wykręca kciuk, prowadząc do uszkodzenia jego więzadła UCL,
• barki i obojczyki – mogą ulec stłuczeniu, jeśli upadniesz na bok lub do przodu,
• podudzia – przy dużych siłach skrętnych występuje ryzyko złamania piszczeli lub goleni,
• kręgosłup lędźwiowy i biodra – mogą sztywnieć po długiej jeździe na skutek przeciążeń.

Przed rozpoczęciem nauki jazdy na nartach warto zadbać o przygotowanie fizyczne, głównie w zakresie wzmocnienia nóg, rotatorów barków i core. Wiele zdziałasz też, wyrabiając sobie dobre nawyki, np. upuszczanie kijka przed upadkiem. Poświęć również uwagę wyborowi butów narciarskich, które powinny stabilnie trzymać stopę, i ustawieniu właściwej siły wypięcia wiązań.

Charakterystyczne kontuzje na snowboardzie

Jeżdżąc na snowboardzie, narażasz się na nieco inne urazy niż przy nartach. W tym przypadku zdarzają się w szczególności:

• złamania dalszej kości promieniowej i łódeczkowatej w nadgarstku po upadku na wyprostowaną rękę,
• stłuczenie, zwichnięcie lub złamanie obojczyka, jeśli przewrócisz się na bok lub w przód z wyciągniętym ramieniem,
• stłuczenia i zapalenie okolicy krzyżowo-guzicznej (tzw. kości ogonowej) typowe dla upadku na pośladki,
• skręcenie lub złamanie stawu skokowego występujące po twardym lądowaniu na gruncie w trakcie rotacji,
• stłuczenia i złamania łokcia oraz przedramienia po próbie amortyzowania dłońmi upadku do przodu.

W ograniczeniu typowych dla tego sportu ryzyk pomoże odpowiedni osprzęt. Duże znaczenie mają ochraniacze nadgarstków, spodenki z wkładkami amortyzującymi (tzw. impact shorts), solidne buty o odpowiednim wsparciu, a także wiązania w ustawieniu duck. Na ograniczenie występowania groźnych urazów wpłynie też nauka odpowiedniego upadania – trzymaj łokcie ugięte, a ręce blisko ciała.

Urazy wspólne dla snowboardzistów i narciarzy

Istnieje wiele różnic między nartami czy deską – co łatwiejsze, szybsze i przyjemniejsze w nauce itd. Warto jednak zwrócić uwagę na kwestię, która okazuje się tak samo poważna w przypadku obu tych sportów zimowych: podatność na urazy głowy. 

Nawet podczas stawiania pierwszych kroków w tych aktywnościach tempo zjazdów jest znaczne. Jeśli połączyć to z twardym, zmrożonym gruntem, siła uderzenia może okazać się duża. Wiele takich wypadków kończy się lekkim wstrząśnieniem mózgu, jednak zdarzają się także poważniejsze skutki. Każda taka sytuacja wymaga kontaktu z lekarzem i przeprowadzenia podstawowych badań. 

Sprawdź także: Jak przygotować się na wyjazd w góry zimą?

Jeśli wybierzesz odpowiednie ubezpieczenie turystyczne, zabezpieczysz się przed konsekwencjami niespodziewanych zdarzeń niezależnie od tego, czy postawisz na snowboard, czy narty. Co łatwiejsze i bezpieczniejsze to kwestie, w przypadku których wiele zależy od subiektywnej oceny. Spokój ducha podczas oddawania się takim rozrywkom można osiągnąć tylko w jeden sposób: kupując ubezpieczenie turystyczne.

Niezależnie od tego, czy wybierasz aktywny wypoczynek w Polsce, czy za granicą, postaw na ubezpieczenie kosztów leczenia i pomocy assistance. Za granicą może pokryć koszty leczenia, ratownictwa i transportu sanitarnego do kraju, a w Polsce m.in. koszty pomocy assistance (np. transportu do szpitala czy miejsca zamieszkania lub zakwaterowania dla osoby towarzyszącej w razie hospitalizacji). Nie zapomnij także o rozszerzeniu zakresu ochrony o amatorskie uprawianie sportów zimowych – wymagają tego narciarstwo i snowboard zjazdowy po oznaczonych trasach. 

Na stoku nietrudno o przypadkowe potrącenie innego amatora sportów zimowych, co może skutkować powstaniem u niego szkody. Aby nie wypłacać odszkodowania z własnej kieszeni, wybierz ubezpieczenie OC w życiu prywatnym, które pokryje finansowe skutki takich zdarzeń. 

Jeśli zabierasz ze sobą własne narty lub snowboard, pomyśl również o ubezpieczeniu sprzętu sportowego. Dzięki temu dostaniesz odszkodowanie, gdy zostanie utracony lub uszkodzony w przypadkach objętych ochroną ubezpieczeniową.

Zobacz też: Ubezpieczenie turystyczne Włochy, Ubezpieczenie turystyczne Austria

Co wybrać: narty czy snowboard? Co łatwiejsze, jak wygląda nauka i na co uważać w kontekście bezpieczeństwa – to tylko kilka kwestii omawianych przez nas w artykule. Nie zapomnij również, że wiele zależy od Twojej ogólnej sprawności ruchowej, więc warto o nią zadbać z wyprzedzeniem. Na początku nie musisz kupować własnego sprzętu. Wypożyczysz go na miejscu, a przy tym przetestujesz różne opcje, aby wybrać najlepszą dla siebie.

Chociaż jazda na nartach i snowboardzie to świetna zabawa i dobry trening, niosą za sobą ryzyko wystąpienia różnych wypadków i urazów. W ich ograniczeniu pomoże wypracowanie poprawnej techniki już na wstępie, a także zachowanie odpowiednich środków bezpieczeństwa. 

Przyda Ci się również ubezpieczenie turystyczne. W LINK4 jego cenę sprawdzisz w kalkulatorze 
online, pod numerem telefonu 22 444 44 23 lub podczas spotkania z agentem współpracującym z LINK4.

Szczegółowe informacje o produktach, limitach i wyłączeniach, a także OWU dostępne są na stronie www.link4.pl.

Odkryj też: Sposoby na przewożenie nart w samochodzie

Czy na pierwszy wyjazd sprzęt lepiej kupić, czy wypożyczyć?

Na początek najlepiej wypożyczyć, bo oznacza to niższy koszt startu, możliwość przetestowania rozmiarów i twardości, a przy tym brak problemów związanych z serwisem i transportem. Kupno ma sens, gdy planujesz częste wyjazdy i wiesz już, czego dokładnie potrzebujesz.

Ile lekcji z instruktorem potrzeba, by zacząć samodzielnie jeździć?

To zależy od indywidualnych predyspozycji. Zazwyczaj 2-3 lekcje po 60-90 min wystarczają, by bezpiecznie zjechać niebieską trasą (hamowanie + łączenie skrętów). Dalszy progres to kolejne 1-2 sesje na utrwalenie i zbudowanie pewności w różnych warunkach.

Czy moje doświadczenie z deskorolki lub wakeboardu pomoże w nauce na snowboardzie?

Tak. Zapewni lepszy balans i prawidłową pracę bioder, co przyspieszy przyswajanie podstaw. Warto jednak poświęcić czas na przyswojenie bezpiecznego upadania i jazdy na krawędzi palców, czego nie nauczy Cię deska do jazdy po asfalcie.

Jaki ubiór jest potrzebny do uprawiania sportów zimowych?

Stosuj zasadę trzech warstw: bielizna termiczna (oddychalna), warstwa ocieplająca (polar/puch/syntetyk), warstwa zewnętrzna wodoodporna i wiatroszczelna (kurtka + spodnie). Do tego kask, gogle, rękawice, skarpety narciarskie, buff. Lepiej wybrać kilka cieńszych warstw niż jedną grubą.

W jakim wieku dziecko może rozpocząć naukę jazdy na nartach, a w jakim na snowboardzie?

W przypadku dzieci należy poświęcić szczególną uwagę wyborowi między snowboardem czy nartami. Co łatwiejsze to jedna kwestia, ale niezwykle ważne jest też bezpieczeństwo. O ile naukę jazdy na nartach można rozpocząć spokojnie między 3 a 4 rokiem życia, o tyle na snowboard warto poczekać do 5 lub 6 urodzin, gdy dziecko ma już lepszą koordynację ruchową.

Źródła:

Injury patterns in a large-scale ski resort in the host city of 2022 Winter Olympic Games: a retrospective cross-sectional study: https://bmjopen.bmj.com/content/bmjopen/10/11/e037834.full.pdf