Pozwolenie na użytkowanie budynku to dokument, który potwierdza, że ukończony obiekt jest zgodny z jego przeznaczeniem według projektu budowlanego. Zapewnia również, że nieruchomość spełnia niezbędne wymagania techniczne i prawne pod kątem bezpieczeństwa.

Takie pozwolenia wydawane są przez wojewódzkie lub powiatowe inspektoraty nadzoru budowlanego. Wniosek należy złożyć do tej instytucji, od której otrzymałeś pozwolenie na budowę.

W przypadku domów jednorodzinnych, które nie wymagają pozwolenia na budowę, nie trzeba ubiegać się o decyzję o pozwoleniu na użytkowanie. Wówczas wystarczy, że inwestor złoży w inspektoracie zawiadomienie o zakończeniu prac budowlanych oraz odczeka 14 dni. Jeżeli nadzór nie wniesie sprzeciwu do złożonego wniosku, to można wprowadzić się do domu.

Jednak do tego czasu dom nie może być zamieszkiwany. W przeciwnej sytuacji nadzór budowlany może nałożyć karę w wysokości 10 000 zł. Wysokość grzywny określa Ustawa z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane. Jej wielkość to dziesięciokrotność iloczynu stałej stawki opłaty, która wynosi 500 zł, współczynnika wielkości budynku i współczynnika kategorii obiektu budowlanego.

Dla przypomnienia, pozwolenie na budowę nie jest wymagane w przypadku budynków mieszkalnych jednorodzinnych nie większych niż dwukondygnacyjne do 70 mkw. Określa to Prawo budowlane w art. 29 ust. 1:

Nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę, natomiast wymaga zgłoszenia, o którym mowa w art. 30, budowa:
1) wolno stojących budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane;
1a) wolno stojących, nie więcej niż dwukondygnacyjnych budynków mieszkalnych jednorodzinnych o powierzchni zabudowy do 70 mkw, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane, a budowa jest prowadzona w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych inwestora.

Przeczytaj też: Kierownik budowy a inspektor nadzoru inwestorskiego. Jakie są różnice między tymi funkcjami?

Występuję kilka sytuacji przewidzianych w prawie, które wymagają pozwolenia na użytkowanie. Prawo budowlane określa, że ten dokument będzie niezbędny w przypadku:

1. Budynków jednorodzinnych, których powierzchnia zabudowy jest większa niż 70 mkw.
2. Gdy budynek jest przeznaczony również do szczególnych celów, np. prowadzenia działalności gospodarczej.
3. Jeżeli podczas budowy domu wprowadzono istotne zmiany w projekcie budowlanym. Szczególnie gdy mogą wpływać na funkcjonalność i bezpieczeństwo budynku.
4. Kiedy podczas kontroli powiatowego inspektora nadzoru budowlanego zostały zgłoszone niezgodności wykonania obiektu z projektem.
5. Budowa jest na obszarze objętym szczególną ochroną lub innymi regulacjami.

Jeżeli budowa Twojego domu wymagała pozwolenia na budowę, to zapoznaj się z tym dokumentem. Powinna być na nim umieszczona informacja, czy po zakończeniu umowy będzie potrzebne pozwolenie na użytkowanie. Gdyby takiej informacji nie było, to nie zwalnia Cię z zapoznania się z przepisami, czy nie masz obowiązku uzyskania pozwolenia na użytkowanie obiektu.

Kiedy roboty budowlane są na ukończeniu to czas, żeby zacząć zbierać dokumentację do złożenia wniosku o pozwolenie na użytkowanie domu jednorodzinnego. W pierwszej kolejności zawiadom o zakończeniu prac i rozpoczęciu użytkowania budynku do Państwowej Straży Pożarnej oraz Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

Jeśli te instytucje nie zajmą stanowiska co do zgodności wykonania budynku z projektem w ciągu 14 dni, to możesz uznać, że nie mają uwag lub nie wnoszą sprzeciwu. Sporządź oświadczenia, które pobierzesz ze strony biznes.gov.pl i dołącz je do wniosku.

W kolejnym kroku przygotuj komplet dokumentów, czyli:

1. Oryginał dziennika budowy.
2. Projekt techniczny wraz z kopią rysunków zmian, jeżeli były wykonane.
3. Oświadczenia kierownika budowy o zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem lub warunkami pozwolenia na budowę oraz o doprowadzeniu terenu budowy do należytego stanu.
4. Oświadczenie o zagospodarowaniu terenów przyległych do nieruchomości, jeżeli używanie budynku jest od niego uzależnione.
5. Protokoły badań i sprawdzeń instalacji wewnętrznych i przyłączy.
6. Dokumentacja geodezyjna inwentaryzacji powykonawczej.
7. Potwierdzenie odbioru przyłączy.
8. Oświadczenia o braku uwag lub sprzeciwu ze strony Państwowej Straży Pożarnej, Państwowej Inspekcji Sanitarnej, jeżeli są wymagane.
9. Potwierdzenie uiszczenia opłaty skarbowej.

Po dostarczeniu tych wszystkich dokumentów do powiatowego lub wojewódzkiego inspektoratu nadzoru budowlanego albo złożeniu ich elektronicznie na stronie e-budownictwo.gnub.gov.pl, nadzór budowlany sprawdzi, czy są kompletne. Jeżeli nie ma zastrzeżeń, to w ciągu 7 dni otrzymasz datę planowanej obowiązkowej kontroli. Podczas kontroli musi być obecny inwestor oraz kierownik budowy. Kontrola powinna być wykonana do 21 dni od daty złożenia wniosku.

Nadzór budowlany sprawdza m.in.:

• zgodność budynku z projektem (np. geometrią dachów lub wykonanie instalacji),
• wyroby budowlane pod kątem bezpieczeństwa pożarowego i stabilności konstrukcji,
• uporządkowanie terenu budowy.

Po przeprowadzonej kontroli otrzymasz decyzję o pozwoleniu na użytkowanie, a także dostaniesz z powrotem oryginał dziennika budowy, dokumentację geodezyjną oraz protokoły badań i sprawdzeń.

Na decyzję nie powinieneś czekać dłużej niż miesiąc. Czas może się wydłużyć do 2 miesięcy, a opóźnienia najczęściej wynikają z braków w dokumentach.

Sprawdź również: Stan prawny mieszkania – co to jest?

Wśród najczęstszych błędów, jeżeli chodzi o ubieganie się o pozwolenie na użytkowanie, są:

1. Braki w dokumentacji (np. protokołów odbioru, czy oświadczeń od sanepidu lub straży pożarnej).
2. Niewykonanie wszystkich wymaganych odbiorów technicznych (np. instalacji gazowej).
3. Niezgodności z projektem budowlanym.
4. Brak uiszczenia opłaty skarbowej za pozwolenie lub pełnomocnictwo.

Każdy taki błąd wydłuży proces i oczekiwanie na otrzymanie pozwolenia na użytkowanie. Dlatego, jeżeli już otrzymałeś pozwolenie na budowę, to zweryfikuj z nim, jakie wymagania musisz spełnić. Dokumenty zbieraj sukcesywnie. Sporządź sobie ich listę i oznaczaj, które z nich już masz.

Po prostu nie zostawiaj załatwienia wszystkich formalności na ostatnią chwilę. Pośpiech jest złym doradcą. Każde opóźnienie oznacza, że dłużej będziesz czekać, aby w końcu zamieszkać w swoim wymarzonym domu.

Kiedy rozpoczynasz budowę domu, pomyśl o dodatkowym zabezpieczeniu w postaci ubezpieczenia domu w budowie. Taka inwestycja pochłania dużo pieniędzy, a jest narażona na różnego rodzaju ryzyko. Właśnie z tego względu, gdy ubiegasz się o kredyt hipoteczny, banki wymagają ubezpieczenia od samego początku budowy.

W LINK4 ubezpieczenie domu w budowie obejmuje takie zdarzenia jak m.in.:

• pożar,
• trzęsienie ziemi,
• uderzenie pioruna,
• upadek drzew i masztów.

Co więcej, kiedy budowa zakończy się, to najlepiej zgłosić się do swojego ubezpieczyciela i dopasować zakres ubezpieczenia na nowo, ponieważ, gdy budowa jest już zakończona - będzie można ochroną objąć również ruchomości, które znajdują się w domu.

Zakończenie budowy a pozwolenie na użytkowanie to nie jedyne formalności, o jakie trzeba zadbać. Udaj się do urzędu gminy, powiatu lub miasta, żeby zgłosić budynek do ewidencji gruntów i budynków. Czas na zgłoszenie masz do 30 dni i dokumenty złożysz w Wydziale Geodezji i Gospodarki Nieruchomościami.

Niezbędne jest również nadanie numeru porządkowego nieruchomości. Możesz to zrobić, nim otrzymasz pozwolenie na użytkowanie, a nawet nim zakończysz budowę. Twój urząd gminy lub miasta może nadać numer dla domu w budowie, a nawet dla dopiero planowanego do wybudowania. Natomiast, gdy budynek jest już ukończony, to o nadanie numeru porządkowego trzeba wystąpić przed zamieszkaniem w nim. Obie te usługi są bezpłatne.

Jeżeli jeszcze nie masz, to najwyższy czas, żeby zadbać o ochronę Twojego nowego domu. Do pełnej ochrony przyda się ubezpieczenie domu jednorodzinnego w LINK4. Lepiej być przygotowanym na nieprzewidziane sytuacje takie jak powódź, pożar czy kradzież. W ofercie mamy dwa rodzaje ubezpieczenia. Pierwsze to ubezpieczenie od pożaru i innych zdarzeń losowych, jeżeli interesuje Cię ochrona przed konkretnymi sytuacjami. Drugim rodzajem jest ubezpieczenie od wszelkiego ryzyka, czyli od wszystkich zdarzeń z wyjątkiem tych, które wskazaliśmy w OWU.

Zobacz też: Mapa zasadnicza – wyjaśniamy, czym jest

Warto zadbać o wszystkie formalności, żeby mieć pewność, że zamieszkanie w nowym domu jest po prostu bezpieczne dla Twojej rodziny. Posiadając dokument potwierdzający legalność korzystania z budynku mieszkalnego, masz spokojną głowę. To gwarancja, że dom nadaje się do zamieszkania. Gdybyś w przyszłości chciał wynająć ten budynek, to pozwolenie na użytkowanie jest niezbędne. Także w przypadku przyszłych modernizacji obiektu.

Pozwolenie na użytkowanie to nie tylko papier. Wiesz, że na miejsce przyjechali specjaliści. Zweryfikują oni, czy budynek faktycznie został wykonany zgodnie z projektem oraz spełnia normy budowlane pod względem bezpieczeństwa. To potwierdzenie, że budynek jest stabilny i można w nim bez obaw zamieszkać.

Pamiętaj, że przed wydaniem pozwolenia na użytkowanie nie możesz zamieszkać w nowym domu. W przypadku kontroli nadzór budowlany może na Ciebie nałożyć grzywnę w wysokości 10 000 zł.

Przy spełnianiu wszystkich formalności nie zapomnij o ubezpieczeniu nieruchomości. W LINK4 mamy dla Ciebie ubezpieczenie domu w budowie, które będzie chronić Twoje mienie przed skutkami nieprzyjemnych zdarzeń. Kiedy budynek znajdzie się w stanie zamkniętym, to Twoja ochrona poszerzy się automatycznie o takie ryzyka jak eszcz, grad, czy silny wiatr. Kiedy budowa oficjalnie się zakończy, to również nie musisz kupować nowego ubezpieczenia.

W celu zawarcia umowy wejdź na stronę LINK4. Znajdziesz tam kalkulator, dzięki któremu obliczysz wysokość składki. Możesz też skontaktować się z doradcą dostępnym pod numerem 22 444 44 79. Istnieje również możliwość spotkania z jednym ze współpracujących z nami agentów ubezpieczeniowych. 

Szczegółowe informacje o produktach, limitach i wyłączeniach, a także OWU DOM dostępne są na stronie www.link4.pl.

Zobacz też: Ubezpieczenie domu mieszkania Jelenia Góra, Ubezpieczenie domu mieszkania Katowice

Czy pozwolenie na użytkowanie jest wymagane dla każdego domu jednorodzinnego?

Nie, pozwolenie na użytkowanie dotyczy tylko określonych typów obiektów budowlanych. W przypadku domów jednorodzinnych najczęściej wystarczy, że inwestor złoży zawiadomienie o zakończeniu budowy.

Jak długo trwa uzyskanie pozwolenia na użytkowanie?

Pozwolenie powinieneś dostać w ciągu 1 miesiąca od złożenia dokumentów. Termin ten może się wydłużyć do 2 miesięcy. Nadzór budowlany powinien wykonać u Ciebie obowiązkową kontrolę w przeciągu 21 dni od daty złożenia wniosku.

Jakie dokumenty są konieczne do złożenia wniosku o pozwolenie na użytkowanie?

Do wniosku o udzielenie pozwolenia na budowę, niezbędne są takie dokumenty jak:

1. Oryginał dziennika budowy.
2. Oświadczenia kierownika budowy o zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem lub warunkami pozwolenia na budowę, a także o doprowadzeniu terenu budowy do należytego stanu.
3. Oświadczenie o zagospodarowaniu terenów przyległych do nieruchomości, jeżeli używanie budynku jest od niego uzależnione.
4. Protokoły badań i sprawdzeń instalacji i przyłączy.
5. Dokumentacja geodezyjna.
6. Potwierdzenie odbioru przyłączy.
7. Oświadczenia o braku uwag lub sprzeciwu ze strony Państwowej Straży Pożarnej, Państwowej Inspekcji Sanitarnej, jeżeli są wymagane.

Czy mogę zamieszkać w domu przed uzyskaniem pozwolenia?

Nie możesz zamieszkać w domu przed otrzymaniem pozwolenia na użytkowanie. Nadzór budowlany może nałożyć na Ciebie grzywnę. Jej wysokość to dziesięciokrotność iloczynu stawki opłaty (w wysokości 500 zł), współczynnika wielkości budynku i współczynnika kategorii obiektu budowlanego.

Dla budynku jednorodzinnego kara wynosi 10 x 500 x 1,0 x 2,0 = 10 000 zł. Wynika to z tego, że w Ustawie Prawo budowlane budynek mieszkalny jednorodzinny jest w I kategorii. Dlatego ma współczynnik kategorii 2,0, a współczynnik wielkości 1,0.

Czy mogę ubezpieczyć dom w trakcie oczekiwania na pozwolenie na użytkowanie?

Tak możesz ubezpieczyć dom, nim w nim zamieszkasz. W LINK4 dostępne jest ubezpieczenie domu w budowie. Taką ochronę ubezpieczeniową możesz kupić w dowolnym momencie etapu budowy domu.

Źródła:

Ustawa Prawo budowlane: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19940890414/U/D19940414Lj.pdf

Załącznik do ustawy z kategoriami obiektów budowlanych: https://zaplecze.biznes.gov.pl/files/files/procedure_attachments/files/Za%C5%82%C4%85cznik%20do%20ustawy%20prawo%20budowlane(1).pdf

Strona biznes.gov.pl: https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/ou68

Strona e-Budownictwo: e-budownictwo.gnub.gov.pl