Silnik rzędowy to rodzaj silnika spalinowego, którego cechą charakterystyczną jest rzędowy układ cylindrów. Jest on nie tylko najstarszym, ale także najprostszym w ujęciu technologicznym silnikiem spalinowym. Składa się z kilku elementów, którymi są: wał korbowy, cylindry, tłoki, zawory oraz układy zasilania i zapłonowy.

Przekazanie ruchu z silnika na koła pojazdu odbywa się za pomocą wału korbowego. Tłoki połączone są z wałem panewkami i przemieszczają się przez rozmieszczone w rzędzie cylindry, które mogą być usytuowane poziomo, pionowo bądź ukośnie. Za dostarczanie paliwa, powietrza oraz usuwanie spalin odpowiedzialne są zawory. Układ zasilania zapewnia z kolei dostarczanie paliwa do silnika, a układ zapłonowy odpowiada za jego zapłon.

Silniki rzędowe możemy podzielić na jedno lub wielocylindrowe. W silnikach jednocylindrowych wał korbowy połączony jest bezpośrednio z tłokiem, podczas gdy w silnikach wielocylindrowych do jego połączenia używa się specjalnych przegubów. W silnikach posiadających kilka cylindrów układ rzędowy jest znacznie rzadziej stosowany z uwagi na długość jednostki napędowej. Podział na liczbę cylindrów nie jest jedynym, jaki można zastosować w tego rodzaju silnikach.

Kolejnym podziałem jest ten na silniki diesla oraz z zapłonem iskrowym. Ten pierwszy do wprowadzenia paliwa do cylindrów i w efekcie jego zapłonu wykorzystuje ciśnienie. Zapłon iskrowy korzysta zaś z iskry elektrycznej, która zapala mieszankę paliwową.

Nieskomplikowana budowa tego rodzaju silników przekłada się na niskie koszty eksploatacji oraz niezawodność, zyskując spore grono zadowolonych użytkowników. Te jednostki napędowe nie są całkiem pozbawione wad. Obdarzone są one bowiem niższą mocą i momentem obrotowym niż silniki typu V czy bokser, a także częściej ulegają wibracjom, co w najgorszym razie może doprowadzić do uszkodzenia elementów silnika.

Zobacz także: Silnik czterosuwowy − czym się charakteryzuje?

Silnik rzędowy działa na zasadzie tłoków poruszających się w cylindrach naprzemiennie w górę i w dół. Paliwo miesza się z powietrzem i jest spalane w cylindrze, co wprawia w ruch znajdujący się w nim tłok oraz korbowód. Powstały w wyniku tego procesu ruch, jest przekazywany na wał korbowy, napędzający koło zamachowe. Głównym zadaniem pracy silnika jest przekształcenie energii chemicznej paliwa w energię mechaniczną przenoszoną na koła pojazdu. Dodatkowo ten specyficzny układ cylindrów umożliwia ich zagęszczenie i pozwala zwiększyć efektywność jego pracy. 

Działanie silnika opiera się na zasadzie czterosuwu. Poniżej przestawimy pokrótce każdą z 4 faz jego pracy:

• faza ssania — w tej fazie tłok przesuwa się w górę, tworząc przestrzeń w cylindrze. Przez otwór ssący dostaje się mieszanka paliwowo – powietrzna, która jest łączona przez gaźnik. W tym momencie zawór ssący jest otwarty, a zawór wydechowy jest zamknięty. W przypadku silników wysokoprężnych mieszanka paliwowo-powietrzna jest dostarczana do cylindra przez turbosprężarkę;

• faza sprężania — w tej fazie tłok przesuwa się w dół, sprężając mieszankę paliwowo — powietrzną. W tym momencie zawór ssący jest zamknięty, a zawór wydechowy jest otwarty. Sprężanie mieszanki powoduje wzrost jej temperatury, co przyczynia się do jej zapłonu. W silnikach wysokoprężnych zapłon jest spowodowany przez iskrownik lub wtryskiwacz;

• faza pracy — w tej fazie spaliny powodują ruch tłoka w dół, co przekłada się na ruch wału korbowego, który jest przekazywany na koło zamachowe. W tym momencie zawór ssący i zawór wydechowy są zamknięte. W tej fazie silnik przekazuje swoją moc na koło zamachowe;

• faza wydechu — w tej fazie tłok przesuwa się w górę, usuwając spaliny z cylindra poprzez otwór wydechowy. W tym momencie zawór ssący jest zamknięty, a zawór wydechowy jest otwarty. W przypadku silników wysokoprężnych spaliny są odprowadzane przez turbosprężarkę.

Zobacz także: Silnik wolnossący. Co to jest? Jak działa? Jakie ma zalety?

Pomimo zalet, jakie posiada silnik spalinowy, samochodowy rynek XXI wieku podąża w kierunku elektryfikacji, wyraźnie odsuwając się od pojazdów generujących ślad węglowy. Silniki rzędowe miały niebagatelny wpływ na rozwój motoryzacji, ale obecnie ich zastosowanie jest znacznie ograniczone. W przypadku motocykli turystycznych oraz tzw. cruiserów te jednostki napędowe są stosowany znacznie częściej.

Co ciekawe, w przeszłości pojawiły się próby stosowania silników rzędowych w samochodach elektrycznych. Nie były jednak często używane ze względu na ich nieefektywność i wysokie poziomy hałasu i drgań. Nie przeszkodziło to w tym, by silnik ten znalazł się w samochodzie marki Tesla – Roadster z 2008 roku. Producent wykorzystywał go do napędzania tylnych kół.

Silnik rzędowy był stosowany w samochodach ciężarowych oraz autobusach marki Mercedes-Benz. Można go spotkać także w tzw. samochodach specjalnych, czyli pojazdach wojskowych czy specjalnego przeznaczenia jak maszyny budowlane, czy przemysłowe.

Samochody osobowe, w których stosowano silnik tego typu, takie jak Ford Model T, Austin Mini, Wartburg czy Daihatsu Cuore trudno nie nazwać klasykami. Nie licząc zabytkowych egzemplarzy odnawianych przez ich miłośników, bardzo ciężko jest je spotkać. 

Silnik rzędowy jest rzadko spotykany w motocyklach, jednakże kilka marek tego rodzaju pojazdów, przede wszystkim z Niemiec i Japonii, zastosowało silniki rzędowe. Przykłady takich motocykli to BMW R 32 z 1923 roku, czyli pierwszy motocykl seryjnie produkowany z silnikiem rzędowym, Horex Regina z lat 30., który był jednym z pierwszych motocykli z silnikiem rzędowym o pojemności powyżej 500 cm3 oraz Honda CBX1000, produkowana w latach 1978 – 1982, z 6-cylindrowym silnikiem rzędowym o pojemności 1047 cm3.

Zobacz także: Zatarty silnik. Objawy, przyczyny i naprawa awarii

Podsumowując, silnik rzędowy jest jednym z najprostszych i najstarszych rodzajów silników spalinowych, w którym cylindry ułożone są w rzędzie. Charakteryzuje się prostotą budowy, niskimi kosztami eksploatacji i niezawodnością.

Sprawdź też: OC Opel, ubezpieczenie samochodu Piaseczno

Zatroszcz się o bezpieczeństwo swoje oraz innych uczestników ruchu drogowego i wykup ubezpieczenie samochodu. Zachęcamy do zapoznania się z ofertą ubezpieczenia OC lub AC samochodu w LINK4. Skorzystaj z prostego Kalkulatora online, dzięki któremu szybko obliczysz wysokość swojej składki. Ubezpieczenie kupisz nie tylko przez Internet. Możesz też porozmawiać bezpośrednio z konsultantem pod numerem 22 444 44 44 lub osobiście spotkać się z agentem współpracującym z LINK4. Zachęcamy do kontaktu!

Szczegółowe informacje o produktach, limitach i wyłączeniach, a także OWU dostępne są na stronie www.link4.pl.

Źródło:

https://qservicecastrol.eu/uklady-cylindrow-wszystko-co-musisz-o-nich-wiedziec/

https://www.auto-swiat.pl/wiadomosci/aktualnosci/kto-jeszcze-produkuje-szesciocylindrowe-silniki-rzedowe/s4kvn58

https://motofakty.pl/rzedowy-czy-widlasty/ar/c4-16141537