Układ ASR – co to jest oraz jak działa system kontroli trakcji?

Układ ASR (z angielskiego Acceleration Slip Regulation lub w niektórych wersjach Ani-Slip Regulation), znany też jako system kontroli trakcji, to jeden z kluczowych podzespołów w samochodzie, wpływający na bezpieczeństwo podczas prowadzenia pojazdu. System ASR jest odpowiedzialny za koła auta, a konkretniej to, aby podczas przyspieszania nie wpadały w poślizg, tylko trzymały się mocno nawierzchni. Korzystanie z ASR zmniejsza ryzyko utraty przyczepności podczas gwałtownego ruszania, jazdy na zakrętach czy śliskiej nawierzchni.

Lepsza stabilność pojazdu i komfort jazdy

Przyczepność kół do drogi jest szczególnie ważna w takich manewrach jak ruszanie z miejsca, jazda po wzniesieniu czy skręcanie. Stabilność auta jest bowiem kluczową kwestią dla kierowcy, ewentualnych pasażerów i innych uczestników ruchu drogowego. Za to właśnie odpowiada system kontroli trakcji ASR, dzięki któremu wóz ma możliwość stabilnego ruszenia z miejsca przy maksymalnym przyspieszeniu, a także jest w stanie jeździć po różnego typu nawierzchniach i w różnych warunkach drogowych. Układ ASR zapobiega poślizgom, zwiększa bezpieczeństwo i komfort jazdy. Ponadto kontrola trakcji zabezpiecza również układ napędowy, chroni zawieszenie pojazdu i wpływa korzystnie na ograniczenie zużycia ogumienia.

Chociaż system ASR jest obecnie powszechnie stosowany na całym świecie, to jednak istnieją różnice również w jego nazewnictwie. Pomimo braku znaczących rozbieżności w działaniu, niektórzy producenci aut nie stosują uniwersalnego określenia, tylko własne nazewnictwo. Dla koncernów takich jak Ford jest to TCS (Traction Control System), określenie Toyoty to TRC (Track Control), a BMW – ASC+T (Automatic Stability Control plus Traction). Natomiast Mercedes-Benz, Volkswagen, Fiat to marki, dla których antypoślizgowy układ to po prostu ASR.

Sprawdź także: Układ kierowniczy – co to jest i jak o niego dbać?

Układ ASR jest związany z systemem ABS. Jak już wspomnieliśmy, pierwszy z nich pełni funkcję antypoślizgową, a drugi odpowiada za prawidłowe hamowanie. Oba te układy obecnie są standardowym elementem wyposażenia niemal każdego pojazdu. Zabezpieczenia te się uzupełniają i chociaż działają inaczej, mają wspólny cel – ochronę kierowcy przed utratą kontroli nad pojazdem w takich przypadkach jak na przykład gwałtowne hamowanie czy przyspieszanie na mokrej nawierzchni i w sytuacji innych trudnych warunków drogowych.

Jak działa ASR w czasie jazdy?

Jak działa system ASR w samochodzie od strony technicznej? Otóż czujnik kontroli trakcji podczas jazdy kontroluje prędkość obrotową pojazdu i jego kół napędowych oraz porównuje ze sobą wszystkie te wartości. Kiedy podsystem wykryje, że różnica w szybkości obrotu kół nienapędzanych i napędzanych przekroczy odgórnie przyjętą normę, wtedy automatycznie, niezależnie od poleceń kierowcy, zmniejsza moment obrotowy silnika.

System ASR sprawdza zatem prędkość obrotową kół, a w razie wykrycia nieprawidłowości równoważy obie osie pojazdu w taki sposób, aby prowadzący miał nad nim kontrolę i sterowność wymaganą do jazdy bezpiecznej dla siebie oraz innych. W ten sposób zwiększa on stabilność samochodu i zapobiega utracie przyczepności kół na śliskiej nawierzchni.

Jak działa system ASR, aby zmniejszyć prędkość obrotową kół?

Sam aktywny układ ASR w samochodzie, w zależności od konkretnej sytuacji, pomaga zachować stabilność auta i prowadzenia na kilka sposobów. Po uzyskaniu i analizie danych system kontroli trakcji może użyć fabrycznego układu hamulcowego, aby zmniejszyć prędkość obrotową kół, gdy oś zaczyna wchodzić w poślizg na śliskiej nawierzchni. Wykorzystanie hamulców to działanie najszybsze i najbardziej efektywne, jednak z racji swojej gwałtowności, może być niewygodne dla pasażerów auta. Innymi funkcjami systemu ASR są odcięcie wtrysku paliwa lub opóźnienie zapłonu przy równoległym odcięciem wtrysku, lub częściowe przymknięcie przepustnicy. 

Czy ASR działa automatycznie?

Czujniki systemu antypoślizgowego ASR działają automatycznie. Na podstawie przeanalizowanych wartości i w zależności od potrzeby chwili, układ jest w stanie zastosować od jednego do nawet wszystkich trzech możliwości, do jakich ma on dostęp, aby zapobiec poślizgowi kół. Kontrola trakcji ASR działa najwydajniej w momencie, kiedy pojazd nie przekracza 40 km/h. Zabezpieczenia wtedy są w stanie wykorzystać 100% swoich możliwości. Przy wyższych wartościach nie jest możliwe zahamowane kół, a jedynie zmniejszenie mocy silnika. Na rynku motoryzacyjnym jednak coraz częściej pojawiają się modele, w których zabezpieczenia układu ASR Track Control działają niezależnie od osiąganej prędkości.

Współpracuje on często z innymi systemami bezpieczeństwa, takimi jak ESP, który kontroluje stabilność pojazdu i monitoruje kąt skrętu kierownicy oraz czujniki ABS, które zapobiegają blokowaniu kół w trakcie hamowania.

Zobacz również: Co to jest ESP i jak działa?

Każdy kierowca wie, że rodzaj i stan nawierzchni znacznie wpływają na komfort i sposób jazdy. Inaczej będzie się prowadzić samochód na rozgrzanym asfalcie, mokrej drodze czy ziemistej nawierzchni. System ASR także należy dostosować do różnego rodzaju warunków. Przy niektórych z nich układ kontroli trakcji jest wręcz zbędny, a w innych konieczny, aby w ogóle ruszyć miejsca.

Z racji swojego przeznaczenia oraz specyfiki działania, antypoślizgowy system ASR najlepiej sprawdza się na nawierzchniach, które nie gwarantują stabilnej jazdy i odpowiedniej przyczepności. Należą do nich między innymi oblodzone jezdnie. Gdy masz do czynienia z tego typu niestabilnym podłożem, warto włączyć ten system w samochodzie. Dzięki zabezpieczeniom kierowca jest w stanie utrzymać nadzór nad samochodem, a w razie ewentualnego wystąpienia poślizgu kół – opanować sytuację. 

Kiedy działanie układu ASR nie jest konieczne?

Jednak są sytuacje, kiedy system kontroli trakcji nie jest potrzebny, a co więcej – wręcz nie powinno się go uruchamiać. Wyłączenie układu ASR jest wskazane przy bardziej niestandardowych typach nawierzchni. Mowa tu o takich podłożach, jak droga w głębokim śniegu lub latem w piasku, w żwirze czy też błocie. W większości są to przypadki ekstremalne, bowiem występują one nie dość, że sezonowo, to jeszcze w określonych miejscach. Jeśli chcesz wyłączyć system ASR w samochodzie, sprawdź zatem najpierw warunki i typ nawierzchni, po której się poruszasz.

Warto mieć jednak na uwadze fakt, że w takich warunkach, przy włączonym systemie kontroli trakcji, auto będzie miało problemy, żeby w ogóle ruszyć z miejsca. Przy niestabilnym podłożu o małej spójności najważniejszy jest odpowiedni ślizg kół, żeby wprawić pojazd w ruch. Z tego powodu w tak ekstremalnych przypadkach w momencie ruszania zaleca się wyłączenie kontroli trakcji.

Co robić, gdy dojdzie do awarii systemu ASR (Acceleration Slip Regulation)?

Może się zdarzyć, że wspomniany system ulegnie uszkodzeniu. O awarii układu ASR zazwyczaj informuje stale zapalona kontrolka ASR. W takich sytuacjach najlepiej unikać korzystania z auta i jak najszybciej naprawić usterkę. Gdy bowiem dojdzie do awarii, obniża się bezpieczeństwo kierowcy i pasażerów w czasie jazdy.

Znasz już podstawowe fakty o ASR: co to jest i dlaczego jest istotne. To jeden z tych elementów wozu, który podczas codziennego użytkowania może i nie jest zauważalny, jednak ma ogromny wpływ na prowadzenie pojazdu. Kontroluje on przyczepność do nawierzchni kół, a co za tym idzie – wpływa na bezpieczeństwo w czasie jazdy – nie tylko kierującego, ale i całego otoczenia w ruchu drogowym. Dlatego więc jego prawidłowe działanie jest tak kluczowe.

Zadbaj o ubezpieczenia pojazdu

Gwarancję spokojnej jazdy zapewniają nie tylko układ ASR, czy wbudowane w wyposażenie samochodu systemy. Ważne jest również ubezpieczenie Twojego auta. W LINK4 możesz wykupić ubezpieczenie OC wraz z Programem Pomocy z Samochodem Zastępczym i Assistance Opony, a także NNW czy AC. W ramach Autocasco zyskujesz nie tylko szeroki zakres ochrony w formule All Risks, ale też możliwość wyboru sposobu naprawy szkody. Możesz zdecydować się na:

• Kosztorys – rzeczoznawca wyceni szkodę, otrzymasz odszkodowanie i zdecydujesz o metodzie naprawy auta,
• ASO – dokonasz naprawy w autoryzowanej stacji obsługi,
• Warsztat – naprawisz samochód w warsztacie nieautoryzowanym.

Możesz również rozszerzyć zakres wariantów Warsztat i ASO o dodatkowo płatną opcję Auto zastępcze na czas naprawy. LINK4 zapewni Ci samochód zastępczy na czas do 7 dni, gdy Twój wóz ulegnie wypadkowi i będzie naprawiany w warsztacie.

Z kolei Auto Assistance, dostępne w aż trzech wariantach:

• Auto Assistance – obejmuje m.in. pomoc techniczną w razie awarii auta, wypadku, uszkodzenia, kradzieży i wandalizmu, w tym naprawę na miejscu zdarzenia, dostarczenie paliwa w razie unieruchomienia pojazdu, wymianę koła czy holowanie (limit holowania wynosi do 200 km). Możesz też liczyć np. na pokrycie kosztów parkowania do 3 dni, uruchomienie pojazdu w przypadku rozładowania akumulatora, samochód zastępczy do 4 dni w razie wypadku lub kradzieży, transport ze szpitala do miejsca zamieszkania albo transport kierowcy i pasażerów do celu podróży (jeśli odległość przekracza 20 km),
• Auto Assistance Plus – obejmuje świadczenia, które są w podstawowym wariancie ubezpieczenia Auto Assistance, z zastrzeżeniem, że limit holowania wynosi 500 km. Dodatkowo możesz liczyć na samochód zastępczy w razie awarii do 3 dni oraz samochód zastępczy do 5 dni w razie wypadku lub kradzieży,
• Auto Assistance Komfort – rozszerzony wariant Assistance obejmuje świadczenia z wariantu ubezpieczenia Auto Assistance, a do tego holowanie bez limitu kilometrów na terenie Polski i z limitem holowania do 750 km od miejsca zdarzenia za granicą oraz samochód zastępczy na 10 dni w razie wypadku lub kradzieży i 5 dni w razie awarii.

Skorzystaj z kalkulatora LINK4, aby obliczyć składkę ubezpieczenia. Możesz też zadzwonić pod numer 22 444 44 23 i porozmawiać z doradcą lub spotkać się z agentem współpracującym z LINK4.

Ubezpieczenie Program Pomocy z Samochodem Zastępczym i Assistance Opony, AC oraz Auto Assistance dostępne tylko w pakiecie z OC. Szczegółowe informacje sprawdź w OWU na www.link4.pl.

Może Cię zainteresować: Jak odpowietrzyć układ chłodzenia? Poradnik krok po kroku

Na czym polega układ ASR?

Układ ASR, czyli system kontroli trakcji, to jeden z najważniejszych podzespołów w samochodzie, wpływający na poprawę bezpieczeństwa prowadzenia pojazdu. Odpowiada za stabilność samochodu i przyczepność kół, a zwłaszcza za to, aby nie wpadały w poślizg w czasie codziennej jazdy w trudnych warunkach drogowych.

Jak działa ASR od strony technicznej? Czujnik ASR stale kontroluje pomiary prędkości obrotowej kół i pojazdu podczas jazdy i porównuje te wartości ze sobą. Gdy wykryje, że koła tracą przyczepność, wówczas automatycznie redukuje moment obrotowy silnika. Równoważy obie osie auta, zwiększając w ten sposób kontrolę i sterowność kierowcy nad pojazdem. Kontrola trakcji działa najwydajniej podczas jazdy z prędkością nieprzekraczającą 40 km/h, na podłożach niegwarantujących stabilnej jazdy i odpowiedniej przyczepności, np. oblodzonej jezdni. Jeśli natomiast poruszasz się na drodze o niestandardowej nawierzchni, np. w głębokim śniegu, błocie, żwirze czy piasku, zaleca się wyłączanie ASR.

Czym się różni ASR od ESP?

ASR (Acceleration Slip Regulation) to system kontroli trakcji, odpowiadający za przyczepność i zapobiegający poślizgowi kół w czasie gwałtownego hamowania czy przyspieszania. ESP (Electronic Stability Program), czyli elektroniczny program stabilizacji, to system kontrolujący kierunek pojazdu, a w razie potrzeby wspomagający się również układem ASR.

Jaki jest cel stosowania ASR w samochodzie?

Stosowanie ASR w samochodzie pomaga zapobiegać poślizgowi i utracie przyczepności kół w czasie gwałtownego przyspieszania, hamowania, jazdy w trudnych warunkach drogowych i na śliskiej nawierzchni. Kontrola trakcji pomaga odzyskać stabilność pojazdu i zwiększa bezpieczeństwo jazdy. Ogranicza również zużycie ogumienia, chroni zawieszenie i zabezpiecza układ napędowy. ASR najlepiej działa podczas jazdy z prędkością do 40 km/h – przy wyższych szybkościach niemożliwe jest zahamowanie kół, a tylko zmniejszenie mocy silnika. ASR często współpracuje z układem ABS, ESP i innymi systemami bezpieczeństwa w samochodzie.

Co daje wyłączenie ASR?

W przypadku jazdy po trudnych, luźnych nawierzchniach, takich jak błoto, żwir, piasek czy głęboki śnieg, zaleca się wyłączenie układu ASR. W takich warunkach system ogranicza moc i moment obrotowy silnika, co może zmniejszać płynność jazdy, a nawet prowadzić do wyłączenia silnika. Dlatego podczas poruszania się w warunkach terenowych, po niestandardowych powierzchniach zaleca się wyłączenie ASR, aby móc celowo wprowadzić koła napędowe w poślizg i wydostać się z trudnych sytuacji.

Aby dokonać dezaktywacji systemu, naciśnij przycisk oznaczony ASR lub TCS na desce rozdzielczej samochodu. Możesz też zmienić tryb jazdy pojazdu, aby ograniczyć oddziaływanie funkcji układu ASR i umożliwić bardziej dynamiczną jazdę oraz ułatwić pokonywanie zakrętów. W niektórych autach możliwe jest częściowe wyłączenie kontroli trakcji w ustawieniach, dzięki czemu działanie ASR będzie mniej intensywne i odczuwalne.

Jak sprawdzić, czy auto ma ASR?

Aby sprawdzić, czy samochód wyposażony jest w ASR, przeczytaj dokumentację techniczną wozu (np. instrukcję obsługi, kartę pojazdu, specyfikację techniczną), ewentualnie zapytaj o to w autoryzowanym serwisie, salonie danej marki lub bezpośrednio u producenta. Zwróć też uwagę na deskę rozdzielczą auta – po włączeniu zapłonu lub uruchomieniu silnika kontrola trakcji wyświetla się zazwyczaj jako kontrolka ASR lub TCS (Traction Control System), którą zwykle symbolizuje samochód z błyskającymi kreskami oznaczającymi poślizg kół.