Zanim poruszymy temat przewodni, czyli wentylator chłodnicy, konieczne jest zrozumienie podstaw funkcjonowania układu chłodniczego samochodu – w tym samej chłodnicy.

Sprawdź także: Płukanie układu chłodzenia. Jak i czym to zrobić?

Do czego wobec tego służy układ chłodniczy? Zacznijmy od początku. Silniki spalinowe, wszelkiego rodzaju, opierają się na regularnych eksplozjach paliwa, które to eksplozje wprawiają w ruch tłoki silnika. Sprawność nowoczesnych silników, czyli ich zdolność do zamiany energii owych wybuchów w energię mechaniczną poruszającą koła pojazdu, wynosi około 50%. Oznacza to, że druga połowa energii jest tracona w postaci ciepła.

Nadmiar ciepła w silniku ma negatywne skutki. Po pierwsze oleje samochodowe w zbyt wysokiej temperaturze tracą swoje właściwości – nie są w stanie smarować elementów silnika, co prowadzi do ich tarcia i wzajemnego piłowania. Po drugie różnego rodzaju uszczelki są zazwyczaj zrobione z bardziej plastycznych materiałów, co oznacza, że zbyt wysoka temperatura najzwyczajniej je roztapia. Nieszczelny silnik z opiłkami metalu pływającymi w oleju ma bardzo ograniczony horyzont czasowy zdolności do funkcjonowania i mowa tu raczej o minutach niż godzinach.

Docieramy do układu chłodzenia. Jest to układ, którego celem jest odbieranie nadmiernego ciepła z silnika. Płyn chłodniczy, krążąc odpowiednimi kanałami i rurkami w silniku, nagrzewa się, odbierając zbędną energię cieplną. Część tej energii jest przekazywana poprzez nagrzewnicę do ogrzewania wnętrza samochodu, ale całej reszty tego ciepła trzeba się jakoś pozbyć – aby płyn ponownie mógł odebrać ciepło z silnika.

I tutaj pojawia się chłodnica. Chłodnica to metalowy element zamontowany na samym przodzie samochodu, który jest tak naprawdę długim i zakręconym kanalikiem dla płynu chłodniczego. Płyn przepływając przez chłodnicę, oddaje jej ciepło, a z kolei powietrze wpadające przez kratkę chłodnicy owiewa kanaliki chłodnicy, odbierając od niej to ciepło.

Problem pojawia się, gdy poruszamy się wolno, czy wręcz stoimy w korku. Wtedy przepływ powietrza jest za mały lub wręcz żaden. Chłodnica nie oddaje ciepła, płyn chłodniczy się nie schładza, nie odbiera ciepła od silnika, a to, jak już ustaliliśmy, nie wpływa dobrze na silnik.

I tutaj pojawia się wentylator chłodnicy – czyli wiatrak, którego celem jest utworzenie lub zwiększenie przepływu powietrza przez chłodnicę. Wentylator chłodnicy może być zamontowany przed nią lub między nią a silnikiem – ta opcja jest powszechniej stosowana. Wentylator chłodnicy może być napędzany na dwa sposoby: starszy, praktycznie już nie stosowany, sposób to napęd mechaniczny przekazywany z silnika oraz bardziej prawdopodobny – elektryczny silnik wentylatora chłodnicy.

Napęd mechaniczny to zazwyczaj sprzęgło wiskotyczne. W skrócie sprzęgło to pozwala wraz ze wzrostem temperatury silnika coraz szybciej obracać wentylatorem chłodnicy. Sprzęgło zazwyczaj połączone jest z wentylatorem chłodnicy za pomocą specjalnego paska.

Popularniejszym jednak rozwiązaniem jest wykorzystanie wentylatora z silnikiem elektrycznym – po pierwsze takie rozwiązanie pozwala na więcej swobody w kwestii miejsca montażu wentylatora, po drugie ułatwia ewentualną wymianę. W tym rozwiązaniu istotny jest włącznik wentylatora chłodnicy – czasami potocznie określany jako przekaźnik wentylatora chłodnicy. Jest to czujnik temperatury zamontowany na chłodnicy. Po włączeniu samochodu silnik powinien jak najszybciej ogrzać się do swojej nominalnej temperatury i dopiero wtedy uruchamia się dodatkowe chłodzenie, aby tę temperaturę utrzymać. Przekaźnik wentylatora chłodnicy służy temu, aby informację o temperaturze przekazać do komputera bądź bezpośrednio umożliwia włączenie wentylatora.

Skąd wiemy, że nie działa wentylator chłodnicy? Po pierwsze i najważniejsze: w czasie jazdy pojawia się ostrzeżenie o przegrzaniu silnika lub kontrolka temperatury płynu chłodniczego wskazuje na pole czerwone. Te ostrzeżenia mogą się pojawiać w zależności od prędkości poruszania. W korku samochód się grzeje, w czasie jazdy temperatura wraca do normy (jazda powoduje przepływ powietrza i wtedy wiatrak chłodnicy nie musi specjalnie pracować).

Odwrotną możliwością jest uszkodzony włącznik wentylatora chłodnicy, który powoduje, że włącza się on niezależnie od temperatury silnika – jest to sytuacja dla silnika bezpieczniejsza, bo co prawda wolniej będzie się nagrzewał, ale przynajmniej ryzyko przegrzania się silnika jest mniejsze.

Kolejnym wskazaniem awarii wentylatora będą zbyt szybko włączający się wiatrak, uszkodzenie czujnika temperatury lub dziwne dźwięki spod maski – może to wskazywać na uszkodzenie łopatek wiatraka. W każdej z tych sytuacji należy doprowadzić układ chłodzenia do stanu pełnej funkcjonalności.

Przeczytaj również: Jak odpowietrzyć układ chłodzenia? Poradnik krok po kroku

W wypadku wentylatora chłodnicy opartego o sprzęgło wiskotyczne najczęstszą usterką będzie uszkodzenie paska napędzającego wiatrak chłodnicy. W tej sytuacji wymień pasek. Warto od razu obejrzeć inne paski osprzętu silnika – mogą być one w podobnym stanie. Może być również uszkodzone samo sprzęgło – czeka Cię wizyta w warsztacie i jego wymiana.

W wypadku wiatraka opartego o silnik elektryczny elementem najbardziej podatnym na awarię jest włącznik wentylatora chłodnicy. Jego awaria będzie się wiązała się zazwyczaj z przegrzewaniem silnika. W takiej sytuacji czujnik należy jak najszybciej wymienić. 

Jeżeli uszkodzeniu ulegnie sam silnik wentylatora chłodnicy bądź łopatki wentylatora – należy wymienić cały wentylator. Naprawa wentylatora chłodnicy może kosztować więcej niż wymiana całego elementu. Jest to operacja stosunkowo mało kosztowna w przeciwieństwie do wymiany chłodnicy lub, co gorsza, całego silnika.

Warto, będąc pewnym, że wszystko funkcjonuje poprawnie, przysłuchać się temu, jak brzmi silnik samochodu, kiedy włącza się wiatrak chłodnicy i jaki dźwięk wydaje. Często, zanim pojawi się jakakolwiek kontrolka, jesteś w stanie usłyszeć, że coś pod maską nie funkcjonuje, tak jak powinno. Znajomość dźwięków, jakie powinien wydawać Twój samochód może oszczędzić dużo kosztowniejszych napraw. 

Wentylator chłodnicy nie jest na szczęście elementem szczególnie podatnym na usterki, jest to stosunkowo proste urządzenie, a z uwagi na to mało awaryjne. Jeżeli jednak dojdzie do jego uszkodzenia – skutki mogą być bardzo kosztowne. Dlatego też, jeżeli pojawi się kontrolka przegrzania silnika lub czujnik temperatury płynu chłodzącego wskazuje niecodziennie wysoką temperaturę, należy bezwarunkowo zjechać na pobocze i jak najszybciej wyłączyć silnik.

Zobacz także: ubezpieczenie OC Stargard, OC Jaguar

Zachęcamy do skorzystania z Kalkulatora LINK4, który pomoże Ci znaleźć ubezpieczenie samochodowe i poznać wysokość składki bez wychodzenia z domu. O naszej ofercie możesz porozmawiać bezpośrednio z konsultantem pod numerem 22 444 44 44 lub osobiście spotkać się z agentem współpracującym z LINK4.

Szczegółowe informacje o produktach, limitach i wyłączeniach, a także OWU dostępne są na stronie www.link4.pl.