Opona to na pozór prosty element. Zrobiona z gumy, okrągła, ma bieżnik. Ale jej konstrukcja jest znacznie bardziej skomplikowana. Poszczególne warstwy mają swoje zastosowanie i nie znalazły się tam przypadkowo. To one mają wpływ na żywotność opon i na to, ile lat można na nich jeździć.

Oto lista składowych jej części:

• warstwa tekstylna – zachowuje prawidłowy kształt opony i pochłania przeciążenia, jakie wywołuje jazda,
• drutówka – wokół niej owinięta jest warstwa tekstylna,
• kapa butylowa – szczelne wypełnienie zastępujące dętkę,
• wypełniacz – warstwa gumy, odpowiada za komfort i prowadzenie,
• guma boczna – chroni wewnętrzne elementy przed uszkodzeniami,
• tkanina stalowa (opasanie stalowe) – warstwa zbrojeniowa opony,
• bieżnik – warstwa styku opony z podłożem, odprowadza wodę, bezpośrednio wpływa na prowadzenie i opory toczenia.

Niektórzy producenci stosują jeszcze dodatkowe warstwy, aby zwiększyć trwałość opon. Zazwyczaj dla kierowcy najważniejszy jest bieżnik i ma to swoje uzasadnienie. To właśnie on ma największy udział w masie – zazwyczaj około 35%. Bieżnik styka się z podłożem i bezpośrednio wpływa na prowadzenie pojazdu. Odpowiada on za najtrudniejszą pracę, jest ścierany przez nawierzchnię i wystawiony na pierwszy front pod względem uszkodzeń mechanicznych (w dalszej części wyjaśnimy Ci, jak sprawdzić bieżnik).

Opony mają pełnić funkcję nośnika pojazdu. Zapewnić przyczepność, bezpieczeństwo oraz komfort podróży. Muszą odprowadzać pył oraz wodę czy śnieg. Komplet ogumienia musi być dobrze wyważony, nie tylko przez wulkanizatora, ale również na etapie produkcyjnym. W innym wypadku na układ kierowniczy będą przenoszone drgania i trudno będzie mówić o zachowaniu komfortu jazdy.

Ile wynosi żywotność opon samochodowych? Przyjmuje się, że maksymalny wiek opon powinien wynosić 10 lat. Gdy go osiągną, zaleca się ich bezwzględną wymianę, niezależnie od ich stanu. Niektórzy wulkanizatorzy zalecają nawet wymianę już po 5 latach od daty produkcji, bez względu na wysokość bieżnika. Ich wiek odczytasz z kodu DOT znajdującego się z boku opony. Oznaczenie składa się z maksymalnie 12 znaków. Dwa pierwsze określają fabrykę, w której opony wyprodukowano, kolejne dwa to kod przypisany do rozmiaru opon. Na końcu znajduje się informacja o dacie ich produkcji: najpierw oznaczony jest tydzień produkcji opony, a następnie rok produkcji. Dzięki tym informacjom z łatwością określisz wiek ogumienia.

Ważnym elementem, który wpływa na żywotność opon, jest ich stan techniczny. Wynika on ze sposobu eksploatacji oraz tego, jak bardzo wystawiane są na warunki atmosferyczne. Ogromne znaczenie mają zwłaszcza promienie słoneczne. Jeśli ogumienie było składowane w suchym miejscu, bez dostępu do ciągłej emisji światła słonecznego, to posłuży kierowcy dłużej. Warto zaznaczyć, że im starsza opona, tym staje się twardsza. Ten czynnik wpływa na komfort podróży oraz reakcję pojazdu na manewry.

Żywotność opony skraca także agresywny styl jazdy – gwałtowne przyspieszanie czy hamowanie, szybkie wchodzenie w zakręty, najeżdżanie na chodnik czy jazda po dziurawej powierzchni sprawiają, że opony zużywają się szybciej. Jeśli chcesz, aby pojazd służył Ci jak najdłużej, warto wystrzegać się tych błędów. 

Równie istotne jest prawidłowe przechowywanie opon. Przygotowując je do przechowywania, starannie je wyczyść, najlepiej stosując profesjonalne preparaty. Zaleca się też ich konserwację - odpowiednie środki odżywią mieszankę gumową, ochronią ją przed spękaniem i wysuszeniem. Opony powinny być przechowywane najlepiej w chłodnym, ciemnym pomieszczeniu, w temperaturze od -5 do maksymalnie +25 stopni Celsjusza, przy wilgotności powietrza wynoszącej do 70%, z dala od środków chemicznych i źródeł ciepła. Nie należy ich wystawiać bezpośrednio na działanie promieniowania słonecznego.

Jak prawidłowo przechowywać opony? Możesz je schować do foliowych, szczelnie zamkniętych worków albo pokrowców. Kompletne koła, czyli opony z felgami, można zawiesić na specjalnych wieszakach na ścianie albo umieścić na stabilnym stojaku do przechowywania opon. Opony bez felg należy natomiast ustawić na bieżniku i co kilka tygodni obracać o 180 stopni, co pomoże zapobiec odkształceniom.

Jako posiadacz auta wartow wiedzieć nie tylko o tym, kiedy wymienić opony na nowe, ale także jak wybrać odpowiednie. Źle wyważone opony samochodowe, nieodpowiednio dopasowany rozmiar czy nieprawidłowa geometria kół sprawią, że ogumienie zużyje się zdecydowanie szybciej. Pamiętaj też o regularnym sprawdzaniu poziomu ciśnienia w kole i tym, by nie przekraczać dozwolonej prędkości dla danej opony. I podstawa – dbaj o to, by odpowiednio wcześnie zmieniać je na letnie oraz zimowe.

Dla funkcjonalności i bezpieczeństwa opon istotna jest też głębokość bieżnika. Zgodnie z paragrafem 11, pkt. 7 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia „Pojazd nie może być wyposażony w opony, których wskaźniki pokazują graniczne zużycie bieżnika, a w odniesieniu do opon niezaopatrzonych w takie wskaźniki – o głębokości rzeźby mniejszej niż 1,6 mm”.

Prawo dopuszcza zatem głębokość bieżnika na poziomie 1,6 mm. To bardzo niewiele. Nowa opona mierzy 8-10 mm, a więc nieporównywalnie więcej. To, jak szybko się zużywa, zależy od twardości mieszanki użytej do produkcji. Im bardziej miękka, tym zużycie następuje szybciej, więc to, kiedy wymienić opony zimowe lub letnie na nowe, staje się sprawą indywidualną. Choć minimalna głębokość bieżnika wynosi 1,6 mm, to - zwłaszcza w przypadku opon zimowych - zaleca się wymieniać opony już wtedy, gdy wysokość bieżnika spadnie do ok. 3-4 mm.

Są 3 sposoby na to, jak sprawdzić bieżnik, a tym samym trwałość opon. Producenci opon umieszczają na bieżniku tzw. indeks zużycia bieżnika (ang. TWI). Są to małe wypustki umieszczone w rowkach właśnie na głębokości 1,6 mm. Jeśli bieżnik zrówna się z nimi, oznacza to konieczność wymiany. 

Drugi sposób to moneta dwuzłotowa, którą należy włożyć pionowo w rowek. Jeśli złoty pasek będzie odsłonięty, to znak, że osiągnięto poziom wymiany.

Ostatnim ze sposobów jest specjalny miernik dostępny w sklepach motoryzacyjnych. Możesz również wybrać elektroniczną wersję, która także służy do sprawdzenia głębokości bieżnika. Są one nieco droższe, ale jednocześnie dokładniejsze. Umożliwiają też wygodne sprawdzanie pomiarów na wyświetlaczu.

Pamiętaj, że to ile lat mogą mieć opony, a ile lat można na nich jeździć, to dwie różne kwestie. Co, jeśli nie zostaną wymienione na czas? Ich wytrzymałość z wiekiem słabnie, pojawia się spadek komfortu jazdy, który wynika z twardnienia gumy. Zaniechania w wymianie mają także negatywny wpływ na bezpieczeństwo, ponieważ droga hamowania wydłuża się wraz ze zużyciem opon. Podobnie rzecz ma się z odprowadzaniem wody. Niższy bieżnik powoduje ślizganie się auta przy znacznie niższych prędkościach niż wtedy, gdy opona była nowa.

Stosunkowo łagodną konsekwencją będzie mandat wystawiony podczas kontroli drogowej. Policja zwraca uwagę na stan opon i to, czy nadają się do jazdy, a nie na to, czy jeździsz na oponach letnich bądź zimowych. Niestety, jeśli policja zobaczy, że minimalna głębokość bieżnika nie jest zachowana, to może ukarać kierowcę mandatem w wysokości kilkuset złotych, choć w skrajnych przypadkach kara może wynieść nawet 3000 zł.

Mandat grozi też za zły stan opon. Jeśli policja zauważy pęknięcia, wybrzuszenia, uszkodzony kord, brakujący fragment gumy i inne nieprawidłowości, może ukarać kierowcę mandatem za stwarzanie zagrożenia w ruchu lądowym. Dodatkowo może ona odebrać dowód rejestracyjny za nieprawidłowy stan techniczny samochodu, a nawet zabronić kierowcy jechać dalej.

Zastanawiasz się, ile kosztuje wymiana opon? Uzależnione jest to od warsztatu wulkanizacyjnego oraz regionu. Coraz rzadziej rozmiar ma wpływ na cenę wymiany. Znaczenie może mieć jednak to, czy opona jest wyprodukowana w systemie Run-Flat. Jej boki są bardzo twarde i w mniejszych miastach nie każdy warsztat ma sprzęt do zdjęcia takiej opony z felgi. Podobnie rzecz ma się z modelami o bardzo niskim profilu. 

Założenie gotowego kompletu kół zawsze będzie tańsze niż wymiana opon. Cena samego ogumienia także nie jest bez znaczenia. Oponę dobrej klasy do pojazdu miejskiego można kupić już za około 200-250 zł. Koszt usługi waha się w granicach 130 do 360 zł przy wymianie kompletu 4 opon z wyważeniem oraz około 120-300 zł przy zmianie 4 kompletnych kół z wyważeniem. Dobrym i wygodnym rozwiązaniem jest posiadanie właśnie drugiego kompletu ogumienia. Takie rozwiązanie oszczędza czas i obniża koszt wymiany, a zimą warto mieć mniejsze felgi i zimowe opony o wyższym profilu.

Każdy kierowca powinien wiedzieć, ile lat mogą mieć opony, jak sprawdzić bieżnik i czym może grozić zbyt późna wymiana opon. Cena usługi nie jest wygórowana, a ogumienia nie wymienia się zazwyczaj co kwartał. Można mieć 10-letni komplet opon z dobrym bieżnikiem, ale nie powinno być to jedyne kryterium przy podejmowaniu decyzji o ich wymianie. Dzięki naszym wskazówkom wiesz już, jak długo opony są dobre, jak sprawdzić ich wiek i co w dużej mierze wpływa na żywotność kół.

Większy spokój podczas podróży zapewni Ci nie tylko doskonały stan techniczny pojazdu, ale także ubezpieczenie. Z ubezpieczeniem Assistance od LINK4 zyskasz wsparcie nie tylko wtedy, gdy Twoje zimowe lub letnie opony samochodowe odmówią posłuszeństwa, ale i w wielu innych kryzysowych sytuacjach, jak nagła awaria czy kolizja.

Wybrany wariant ubezpieczenia Auto Assistance dostępny w LINK4 tylko w pakiecie z OC lub OC AC.

W LINK4 dostępne są również inne ubezpieczenia dobrowolne, które pomogą poprawić Twoje poczucie bezpieczeństwa na drodze. Wykupując AC, ubezpieczasz się na wypadek uszkodzenia i kradzieży pojazdu. Wybierając Autocasco w LINK4, masz do wyboru trzy warianty likwidacji szkody:

• ASO – naprawisz pojazd w autoryzowanej stacji obsługi (ASO);
• KOSZTORYS – otrzymasz odszkodowanie na podstawie wyceny szkody przez rzeczoznawcę i naprawisz auto we własnym zakresie;
• WARSZTAT – naprawisz samochód w warsztacie nieautoryzowanym.

W wariantach ASO i Warsztat masz też możliwość poszerzenia zakresu o opcję Auta zastępczego na czas naprawy. W jej ramach LINK4 zapewni Ci samochód zastępczy na okres do 7 dni w sytuacji, kiedy Twój wóz ulegnie wypadkowi i będzie wymagał naprawy.

W celu zawarcia umowy, odwiedź stronę LINK4, zadzwoń na infolinię – pod numer 22 444 44 23 lub spotkaj się z agentem współpracującym z LINK4.

Szczegółowe informacje o produktach, limitach i wyłączeniach, a także OWU dostępne są na stronie www.link4.pl.

Czy można jeździć na oponach starszych niż 10 lat?

Przyjmuje się, że maksymalny wiek opon powinien wynosić 10 lat i nie zaleca się korzystania z nich po dekadzie od ich daty produkcji. Dotyczy to zarówno opon letnich, jak i zimowych, choć zazwyczaj żywotność opon zimowych jest znacznie krótsza niż letnich. Regularnie użytkowane ogumienie często już po kilku latach charakteryzuje się zużytym bieżnikiem, odkształceniami czy uszkodzeniami mechanicznymi, co dyskwalifikuje je z użytku.

Czy używanie 10-letnich opon jest bezpieczne?

Co do zasady, dopuszczalny wiek opon w Polsce nie powinien być wyższy niż 10 lat. Nawet jeśli cechują się dobrym stanem wizualnym i wymaganą przepisami prawa głębokością bieżnika, to ich użytkowanie nie jest bezpieczne. Mieszanka gumowa, z której produkuje się opony, podlega naturalnym procesom starzenia, które wpływają negatywnie na przyczepność i skuteczność hamowania, a tym samym bezpieczeństwo jazdy. Struktura tworzywa osłabia się, co może prowadzić do pęknięcia opony. Dlatego należy wymieniać opony znacznie szybciej, zwłaszcza gdy zużycie bieżnika przekracza zalecany poziom głębokości, pojawiła się w nim dziura, doszło do uszkodzenia ściany z boku opony oraz zdeformowania bądź uszkodzenia stopki opony. Opony starsze niż 10 lat powinny być zatem zdecydowanie wymienione na nowe.

Jaki jest mandat za stare opony?

Policja nie wystawi mandatu, kierując się wiekiem opon. Sprawdzi natomiast ich kondycję. Jeżeli podczas kontroli policja dopatrzy się nieprawidłowości w stanie technicznym i wizualnym opon, w postaci m.in. niedoboru bieżnika, uszkodzeń kordu, braków w ogumieniu, pęknięć czy wybrzuszeń na oponach, może nałożyć na kierowcę mandat. Jego wysokość wynosi zazwyczaj kilkaset złotych. Ponadto może cofnąć dopuszczenie samochodu do ruchu.

Czy policja sprawdza wiek opon zimowych i letnich?

Policja nie sprawdza wieku opon, ale podczas kontroli może skontrolować ich stan, a w przypadku wykrycia nieprawidłowości – nałożyć mandat. Zawsze warto zatem mieć opony samochodowe w dobrym stanie - zarówno ze względów bezpieczeństwa jazdy, jak i finansowych.

Jak sprawdzić, czy opony są zużyte?

Zaleca się regularną kontrolę opon letnich i zimowych, a w przypadku ich zużycia – wymianę ogumienia. Sprawdzając starą oponę, zwróć uwagę zwłaszcza na głębokość bieżnika oraz obecność przebarwień, plam, widocznych nacięć, pęknięć, rozdarć, deformacji i wybrzuszeń na oponach zimowych bądź letnich.

Źródła:

1. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20160002022/O/D20162022.pdf