Wymiana klocków hamulcowych. Jak często należy ją przeprowadzać?

Klocki hamulcowe mają za zadanie zatrzymać pojazd. Podczas nagłego zatrzymywania się bezpośrednio przylegają do tarcz hamulcowych, wywołując tarcie, co w efekcie generuje siłę potrzebną do zmniejszenia obrotu kół i spowolnienia jadącego samochodu.

Jak to działa? Klocek zamontowany jest w zacisku hamulcowym. Po naciśnięciu pedału znajdujące się wewnątrz zacisku tłoczki są naciskane przez płyn hamulcowy, w wyniku czego rozpychają się podczas nagłego zwalniania. Tym samym powodują przyleganie klocka hamulcowego do tarczy, które sprowadza się wręcz do tarcia jednego elementu o drugi. Siła tarcia spowalnia obrót kół i jednocześnie samo auto. 

Podczas hamowania wytwarzają się wysoka temperatura oraz pył hamulcowy. Często spotkać można samochody z zakurzonymi na grafitowo lub czarno przednimi felgami. To właśnie osad z pyłu wytwarzanego podczas hamowania. Na szczęście, dzięki regularnemu myciu nie powinien on zostawać na felgach na stałe.

Klocki hamulcowe mogą różnić się od siebie twardością, a dokładnie ściśliwością. Klocki twarde wykonuje się z materiałów metalicznych lub półmetalicznych. Dzięki temu ścierają się stosunkowo wolno i mało pylą. Z drugiej strony, mogą prowadzić do tego, że tarcze zużywają się szybciej niż zwykle. Alternatywę dla nich stanowią klocki miękkie. W tym przypadku masz do czynienia z produktem wykonanym z materiału organicznego, który ściera się szybciej i towarzyszy temu zwiększone pylenie. Choć trzeba częściej wymieniać klocki hamulcowe, niesie to za sobą wymierne korzyści – tarcze hamulcowe są mniej narażone na zużycie, a sam proces nagłego zatrzymywania się generuje mniej hałasu niż zazwyczaj. Ostateczny wybór między tymi dwoma rozwiązaniami należy do posiadacza pojazdu.

Podziału klocków hamulcowych można też dokonać na podstawie obszaru ich zastosowania. Przednie są najczęściej większe i grubsze od tylnych, co wynika z tego, że są one odpowiedzialne za znaczną część procesu hamowania. Tylne wykonuje się z miększego materiału, a do tego okazują się cieńsze i mniejsze. Wpływa to na tempo ich zużywania się. Ścierają się one wolniej niż przednie, dlatego mogą wymagać wymiany w innych interwałach – dla optymalnej skuteczności hamowania.

Układ hamulcowy to nie tylko klocki. Pozostałe elementy są równie istotne. Są nimi:

• tarcze hamulcowe,
• płyn hamulcowy,
• zacisk hamulcowy,
• przewody hamulcowe,
• pompa hamulcowa,
• pedał hamulcowy,
• inne systemy, np. ABS.

Dowiedz się również: Ozonowanie i odgrzybianie klimatyzacji. Poradnik krok po kroku

Klocki hamulcowe wymienia się zazwyczaj wtedy, gdy są już zużyte. W przeciwieństwie do płynów eksploatacyjnych nie ma konieczności ich wymiany np. raz w roku, choć oczywiście masz taką możliwość, jeśli Ci na tym zależy. Zasadniczo wszystko zależy zatem od ilości przejechanych kilometrów. Mimo to wymiana przednich klocków hamulcowych przeprowadzana jest średnio co 30-60 tys. km, a tylnych – co ok. 20-40 tys. km.

Jest kilka istotnych elementów, które wpływają na interwały, w jakich powinna być wykonywana ta czynność eksploatacyjna. Podczas eksploatacji pojazdu warto pamiętać w szczególności o następujących aspektach. 

• Styl jazdy jest kluczowym czynnikiem zużycia klocków hamulcowych. Kierowcy, którzy jeżdżą płynnie i delikatnie, będą dłużej cieszyć się nowym kompletem klocków. Ci, którzy hamują później i wybierają dynamiczną jazdę, są skazani na częstsze wymiany.
• Równie istotny jest sam pojazd. Samochody z manualną skrzynią biegów cechują się mniejszym zużyciem klocków. Przy hamowaniu należy także wykorzystywać hamowanie biegami. To znacząco wydłuża żywotność okładzin i pozwoli na niewielkie obniżenie zużycia paliwa. Pojazdy wyposażone w automatyczną skrzynię biegów znacznie szybciej zużywają klocki hamulcowe. Wynika to z faktu, iż podczas wrzucania biegu samochód zaczyna się toczyć. To samo dzieje się podczas hamowania, które wytraca prędkość, jednak pojazd wciąż chce jechać. W związku z tym układ wykonuje cięższą pracę, w efekcie czego wymiana hamulców nastąpi szybciej.
• Nie bez znaczenia pozostaje również jakość samych klocków. Wybierając oryginalne produkty od renomowanej marki, możesz liczyć na to, że ich zużycie będzie wolniejsze niż zazwyczaj. Niezależnie od tego konieczna jest jednak regularna kontrola stanu klocków hamulcowych.

Zobacz także: Wymiana amortyzatorów. Cena i objawy zużycia

Najczęstsze objawy zużycia klocków hamulcowych

Pewnie zastanawiasz się teraz, jak sprawdzić stan klocków hamulcowych, żeby nie polegać tylko na zalecanym limicie przejechanych tys. km? Jest co najmniej kilka sposobów na rozpoznanie stopnia ich zużycia. Na szczęście nie trzeba być mechanikiem, aby stwierdzić, czy już czas na zmianę. Mogą na to wskazywać przede wszystkim poniższe objawy.

• Okładziny klocków hamulcowych mają rowki. Gdy nie są one już widoczne, należy wymienić ten element. Najłatwiej sprawdzić to, gdy koła samochodu są zdjęte. Okazję do tego masz zazwyczaj podczas sezonowej wymiany opon. Wulkanizatorzy i mechanicy często zerkają na stan klocków i tarcz. Na pewno poinformują Cię o konieczności wymiany. 
• Pojazdy nowszej generacji wyposażone są w różnorodne systemy, które informują kierowcę o stanie pojazdu. Podobnie jest w przypadku układu hamulcowego. Czas na wymianę klocków hamulcowych zostanie wyświetlony za pomocą kontrolki na desce rozdzielczej lub komunikatu w komputerze pokładowym, gdy czujnik oceni, że ich grubość nie odpowiada minimalnym zaleceniom w tym zakresie.
• W zużytych klockach hamulcowych ścieranie się metalowych elementów skutkuje charakterystycznym dźwiękiem, przywodzącym na myśl piszczenie, skrzypienie lub głośny szum.
• Na wyeksploatowanie tego elementu może wskazywać wydłużenie drogi hamowania, czyli wolniejsze niż zwykle zwalnianie z dużych prędkości pomimo pedału hamulca wciśniętego do podłogi. W związku z tym gwałtowne hamowanie okazuje się mniej skuteczne niż dotychczas.
• Gdy klocki hamulcowe są już mocno zużyte, możesz czuć nietypowe wibracje pod stopą po wciśnięciu pedału hamulca.
• Zużycie hamulców może skutkować również ściąganiem samochodu w jedną stronę, gdy hamujesz. Najbardziej odczujesz to na dłuższych trasach.

Konsekwencje wynikające z zaniedbań układu hamulcowego mogą być poważne. Warto zaznaczyć, że sprawne hamulce zapewniają bezpieczeństwo nie tylko posiadaczowi pojazdu, ale także wszystkim tym, którzy znajdują się w jego zasięgu.

W krótkiej perspektywie zły stan hamulców może wpływać negatywnie na komfort jazdy. Dźwięki towarzyszące hamowaniu, gdy klocki są lekko zużyte, są bardzo głośne i mogą rozpraszać osobę siedzącą za kierownicą oraz innych uczestników ruchu drogowego.

Brak wymiany klocków hamulcowych w pierwszej kolejności spowoduje uszkodzenie tarcz hamulcowych. Gdy na klocku nie będzie już okładziny, pojawi się tarcie metalu o metal. Tarcza hamulcowa nie jest przystosowana do tego typu pracy i niszczy się niemal natychmiast. W takim przypadku nie należy wymieniać już samych klocków. W tarczach mogą pojawić się wżery, przez co powierzchnia hamowania będzie znacznie mniejsza. To przekłada się natomiast na znacznie bardziej kosztowną naprawę niż sama wymiana klocków.

Zużyte klocki hamulcowe znacznie wydłużają także drogę hamowania. Nietrudno wtedy o najechanie na inny pojazd, element infrastruktury drogowej lub – co gorsza – pieszego czy rowerzystę. Hamowanie awaryjnie z pewnością nie przyniesie oczekiwanych efektów i pojazd zatrzyma się znacznie dalej niż powinien. Konsekwencją może być poważne zagrożenie dla zdrowia i życia kierowcy czy innych uczestników ruchu.

Sprawne klocki hamulcowe mają kluczowe znaczenie w trudnych warunkach drogowych. Gdy element ten jest już mocno wyeksploatowany, masz mniejszą kontrolę nad pojazdem i mniej czasu na reakcję niż zwykle. Ułamek sekundy opóźnienia może przesądzić o tym, że utrata prędkości nastąpi zbyt wolno, by na czas wyhamować przed przeszkodą, zwłaszcza na oblodzonej drodze lub przy gęstej mgle.

Koszt wymiany klocków nie jest wysoki. Zazwyczaj zaczyna się już od ok. stu złotych, do czego trzeba dodać jeszcze koszt zakupu części wymiennych. Autoryzowane Stacje Obsługi (ASO) często tworzą pakiety, w skład których wchodzą oryginalne klocki oraz ich wymiana. Cena takiej usługi to już kilkaset złotych.

Ceny samych klocków hamulcowych są bardzo różne. Zależą głównie od marki i modelu pojazdu, ale także tego, czy są to oryginalne produkty, czy zamienniki. Rozpiętość jest ogromna – od ok. kilkudziesięciu złotych dla aut małych i miejskich, do nawet kilku tysięcy dla pojazdów premium i sportowych. 

Jeśli zastanawiasz się, jak wymienić klocki hamulcowe, to warto w tym celu skorzystać z usług dobrego warsztatu samochodowego. Nie jest to droga usługa, a mechanik upora się z wymianą bardzo szybko. Przy okazji sprawdzi pozostałe elementy układu hamulcowego i z pewnością przekaże swoje uwagi.

Należy pamiętać, że nowe klocki muszą się dotrzeć. Pierwsze kilka kilometrów trzeba przejechać bardzo ostrożnie, delikatnie hamując. Do momentu dotarcia siła hamowania jest słabsza niż zwykle. Gwałtowne wytracenie prędkości może spowodować zeszklenie się okładzin. Na szczęście delikatne i ostrożne obchodzenie się z układem hamulcowym powinno zetrzeć zeszkloną warstwę.

Warto też mieć na uwadze to, że klocki hamulcowe mogą ścierać się nierównomiernie. Mimo to należy je wymieniać parami, czyli na obu kołach na jednej osi – tylnej lub przedniej.

Przeczytaj również: Wymiana rozrusznika. Objawy awarii i co zrobić, gdy rozrusznik nie kręci?

Układ hamulcowy to kluczowy element, który wpływa na bezpieczeństwo kierowcy i pozostałych uczestników ruchu drogowego. W kontekście jego sprawnego działania nie bez znaczenia jest prawidłowa eksploatacja i regularna wymiana klocków hamulcowych. Należy ją przeprowadzać co najmniej co 30-60 tysięcy kilometrów, a także każdorazowo po zauważeniu niepokojących objawów ze strony układu hamulcowego. Jeśli usłyszysz jakieś piski, zobaczysz kontrolkę klocków hamulcowych na desce rozdzielczej lub wyczujesz wibracje czy brak reakcji po wciśnięciu pedału hamulca w podłogę, nie zwlekaj, tylko udaj się do warsztatu i sprawdź problem.

Cena takiego serwisu nie jest wysoka i zwykle mieści się w kilkuset złotych wraz z zakupem nowych klocków hamulcowych. Czynność wymiany powinna być przeprowadzona przez doświadczonych mechaników. Jeśli dysponujesz odpowiednimi umiejętnościami i doświadczeniem, możesz też zrobić to samodzielnie. Nie decyduj się jednak na to, jeśli nie masz pewności, że podołasz temu zadaniu. Drobna pomyłka może skutkować nieprawidłową pracą układu hamulcowego, co doprowadzi do groźnego zdarzenia w trasie.

Jeśli obawiasz się konsekwencji niespodziewanych zdarzeń związanych z posiadaniem i użytkowaniem samochodu, troska o jego stan techniczny to nie powinien być koniec Twoich działań. Warto także zadbać o odpowiednie ubezpieczenie, dzięki któremu skutki ewentualnych awarii czy kolizji nie będą generować stresu ani niepotrzebnych kosztów.

W kontekście ochrony od skutków awarii w trasie (również klocków i tarcz hamulcowych) przydatne okaże się chociażby Auto Assistance w LINK4, dostępne w aż 3 różnych wariantach: Auto Assistance, Auto Assistance Plus oraz Auto Assistance Komfort. Mając je, możesz liczyć na pomoc LINK4 w szerokim zakresie – od naprawy na miejscu zdarzenia, przez holowanie na wskazanym dystansie, aż po zapewnienie noclegu, pojazdu zastępczego czy transportu dla Ciebie i pasażerów.

Skorzystaj z naszego kalkulatora, aby poznać wysokość składki dla swojego samochodu. Jeśli wolisz, możesz też skontaktować się z nami telefonicznie pod numerem 22 444 44 23 lub spotkać się z agentem współpracującym z LINK4.

Ubezpieczenie Auto Assistance dostępne w LINK4 tylko w pakiecie z OC. Szczegółowe informacje o produktach, limitach i wyłączeniach, a także OWU dostępne są na stronie www.link4.pl.

Ile kosztuje wymiana klocków hamulcowych?

Najczęściej jest to wydatek rzędu kilkuset złotych. Wiele zależy tu jednak od tego, gdzie zdecydujesz się wymieniać klocki – w zwykłym warsztacie czy Autoryzowanej Stacji Obsługi (ASO). Nie bez znaczenia pozostaje też sam wybór części zamiennych, które mogą być oryginalne OE (ang. Original Equipment) i OEM (ang. Original Equipment Manufacturer) lub zamiennikami, np. OEQ (ang. Original Equipment Quality) czy AM (ang. After Market).

Po czym poznać, że klocki są do wymiany?

Oznak zużycia możesz szukać w tym, jak działają klocki hamulcowe. Jeśli auto hamuje słabiej niż zwykle po mocnym naciśnięciu pedału hamulca, to wyraźna wskazówka, by udać się do mechanika. To samo dotyczy wibrowania pedału hamulca, słyszenia niepokojących dźwięków podczas hamowania (piszczenie, stukanie lub szum), a w nowych samochodach – zobaczenia na desce rozdzielczej charakterystycznej kontrolki przypominającej okrąg z dodatkowymi przerywanymi liniami po bokach. Wszystkie te czynniki wskazują na zużycie klocków hamulcowych i konieczność wymiany.

Co ile należy wymieniać klocki hamulcowe?

Zaleca się, aby robić to co najmniej co 30-60 tysięcy kilometrów przejechanych samochodem. Warto jednak wiedzieć, że wiele zależy tu od Twojego indywidualnego stylu jazdy i intensywności użytkowania pojazdu. Najlepiej nie stosować się sztywno do tego interwału, lecz sprawdzać grubość okładziny ciernej przy każdej okazji, gdy oddajesz auto do warsztatu na rutynowy przegląd czy wykonanie jakiejś konkretnej czynności eksploatacyjnej. Jeśli ta okaże się cieńsza niż 1,5 mm, należy kupić nowy zestaw klocków hamulcowych i dokonać wymiany.

Czy można samemu wymienić klocki hamulcowe?

Nie ma żadnych przeciwwskazań do tego, by samodzielnie wymieniać klocki hamulcowe. Jeśli dysponujesz odpowiednimi narzędziami, masz wiedzę o budowie i działaniu układu hamulcowego, a do tego jesteś w stanie wygospodarować na to trochę czasu, możesz uporać się z tym na własną rękę. Pamiętaj tylko, że ewentualna pomyłka może okazać się groźna w skutkach. Z tego powodu dobrze mierz siły na zamiary, a jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości – oddaj samochód do zaufanego warsztatu.